مهدی عباسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران ، کرج، ایران
شهاب عراقی نژاد - دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران ، کرج، ایران
کیومرث ابراهیمی - استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران ، کرج، ایران

با توجه به تلفات جانی و خسارت­های اقتصادی سیلاب، بررسی و تحلیل این پدیده حدی از اهمیت بسزایی برخوردار است. تحقیقات بسیاری تاثیر سیگنال­های اقلیمی را بر شدت، مدت و زمان وقوع سیلاب نشان داده است. در این مقاله با استفاده از شاخص نینوی اقیانوسی (ONI)، تاثیر فاز مثبت النینو نوسانات جنوبی اقیانوس آرام بر وقوع سیلاب­ها در حوضه گرگان­رود قره­سو بعنوان اقلیم مرطوب و مدیترانه­ای و همچنین حوضه طشک بختگان مهارلو بعنوان اقلیم خشک و نیمه خشک بررسی شده است. برای این منظور از توزیع حدی گامبل و بررسی تغییرات زمانی در دو فاز خنثی و وقوع النینو استفاده شد. نتایج توزیع گامبل و دبی حداکثر لحظه­ای، تاثیر النینو را با تعداد ۲۳ واقعه در حوضه گرگان­رود قره­سو و ۸ واقعه در حوضه طشک بختگان مهارلو نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که تاثیر النینو بر تغییرات زمانی در حوضه گرگان رود قره­سو نسبت به حوضه طشک بختگان مهارلو بیشتر است.  بعلاوه اینکه، فاز مثبت ONI بر سیلاب­های حداکثر لحظه­ای حوضه گرگان رود قره­سو نسبت به حوضه طشک بختگان مهارلو تاثیرگذارتر است.

سیلاب حداکثر لحظه ای, شاخص نینوی اقیانوسی ONI, توزیع گامبل