نادر سلامتی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
جواد باغانی - جواد باغانی، استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
فریبرز عباسی - فریبرز عباسی، استاد پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

این تحقیق با هدف مطالعه ای میدانی برای اندازه­گیری مستقیم و مزرعه­ای آب مصرفی گندم تحت مدیریت کشاورزان در یک فصل زراعی (۹۶-۱۳۹۵) در ۲۱ مزرعه از مزارع شهرستان بهبهان انجام شد. مقادیر اندازه­گیری شده با نیاز آبی خالص به روش پنمن- مانتیث (سند ملی به روز شده) و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه گردید. نتایج نشان داد که راندمان کاربرد مزرعه از ۷/۲۲ تا ۷/۹۹ درصد در نوسان بود. میانگین بهره­وری مصرف آب گندم در مزارع با سامانه آبیاری بارانی و سطحی در شهرستان بهبهان معادل ۹۲/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود. بالاترین مصرف آب در مزارع زیرپوشش چشمه­ها به میزان ۴۶۲۶ مترمکعب بر هکتار به ثبت رسید. نتایج مقایسه میانگین نیاز آبی در آزمون تی (t-Test) نشان داد که میانگین سند ملی و به­روز شده به ترتیب با ۴/۴۸۳ و ۰/۴۵۵ میلی­متر در کل دوره رشد، اختلاف معنی داری با هم داشتند. ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که روند تغییرات حجم آب مصرفی، تغییراتی معنی داری در سطح ۱ درصد و غیر هم راستا با روند تغییرات شاخص راندمان کاربرد و بهره­وری مصرف آب داشت. هرچه دبی مزرعه و حجم آب مصرفی افزایش یابد بهره­وری مصرف آب کاهش پیدا می­کند

گندم, حجم آب مصرفی, نیاز آبی, راندمان کاربرد