سجاد عظیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجتبی خوش روش - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عبداله درزی نفت چالی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
میثم عابدین پور - استادیار گروه مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر

به منظور ارزیابی اثر مقادیر مختلف مواد اصلاح­کننده طبیعی و مصنوعی خاک بر عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش عالی کاشمر اجرا شد. در این پژوهش تیمار­های آزمایشی شامل چهار مقدار هیدروژل A۲۰۰؛ صفر (S۰)، ۱ (S۱)، ۲ (S۲) و ۳ (S۳) گرم در کیلوگرم خاک، چهار مقدار ورمی­کمپوست؛ صفر (V۰)، ۲ (V۱)، ۳ (V۲) و ۴ (V۳) گرم در کیلوگرم خاک و سه میزان آبیاری؛ ۴۰ (W۱)، ۲۰ (W۲) و صفر (W۳) درصد نقصان رطوبتی بودند. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و به صورت گلدانی در تعداد ۱۴۴ عدد گلدان اجرا شد. نتایج نشان داد که بیش­ترین میزان زیست­توده و عملکرد دانه در تیمار S۳V۳W۳ به ترتیب به میزان ۷/۸۱ و ۳۵ گرم در گلدان و کم­ترین میزان زیست توده و عملکرد دانه نیز در تیمار S۰V۰W۱ به ترتیب به میزان ۳۵ و ۲/۱۰ گرم در گلدان به دست آمد. کاربرد هیدروژل A۲۰۰ و ورمی­کمپوست به ترتیب باعث افزایش ۸۸/۳۱ و ۵/۱۸ درصدی عملکرد بیولوژیک و ۵/۲۳ و ۲۵/۲۰ درصدی عملکرد دانه گندم شده است. تحت شرایط این آزمایش، اثر متقابل هیدروژل A۲۰۰ و ورمی­کمپوست بر عملکرد دانه معنی­دار نشد. اثر هیدروژل A۲۰۰ و ورمی­کمپوست بر روی عملکرد دانه معنی دار شد به طوری که بیش­ترین مقدار عملکرد دانه مربوط به تیمار ۲ گرم در کیلوگرم خاک هیدروژل A۲۰۰ و ۳ گرم در کیلوگرم خاک ورمی­کمپوست و بیش­ترین مقدار عملکرد بیولوژیک مربوط به تیمار ۳ گرم در کیلوگرم خاک هیدروژل A۲۰۰ و ۴ گرم در کیلوگرم خاک ورمی­کمپوست بدست آمد. کاربرد جداگانه هیدروژل A۲۰۰ و ورمی­کمپوست برای رسیدن به حداکثر میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه قابل توصیه است.

تنش آبی, ورمی کمپوست, هیدروژل A۲۰۰, گندم, عملکرد