محسن فرح بخش - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
هادی شیخ پوری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
مهران کیانی راد - هیئت علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران

امروزه آلودگی خاک­های حاوی هیدروکربن­های نفتی از مهم­ترین مشکلات زیست­محیطی به شمار می­رود. به­منظور حذف این ترکیبات از خاک راهکارهای مختلف از جمله استفاده از فرایند الکتروسینتیک بکار می­رود. نتیجه فرایند الکتروسینتیک در خاک حرکت آب، یون­ها و ذرات باردار در اثر ایجاد اختلاف پتانسیل الکتریکی می­باشد. در این پژوهش اثر کنترلpH  در کاتولیت و آنولیت بر فرایند اصلاح الکتروسینتیکی یک خاک رسی آلوده به هیدروکربن­های نفتی به ­طول ۳۰ سانتی­متر، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور دو آزمایش با شرایط بدون کنترل pH و با کنترل pH (در محدوده ۶ تا ۹) در الکترولیت­ آب مقطر انجام شد. غلظت اولیه هیدروکربن­های نفتی در خاک، پنج درصد در نظر گرفته شد. اندازه­گیری مقدار و نوع هیدروکربن­های نفتی در خاک با استفاده از دستگاه  GC/MS انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد در هر دو آزمایش پس از ۳۰ روز با اعمال اختلاف پتانسیل یک  ۱-Vcm، بیشترین درصد خروج مربوط به نواحی مجاور آند و کمترین جابجایی در میانه ستون مشاهده گردید. میانگین حذف هیدروکربن­های نفتی از ستون آزمایش اول ۶۷/۱۶ درصد و در آزمایش دوم، ۵/۳۱ درصد مشاهده شد که بیانگر اهمیت نقش تنظیم pH در فرایندهای اصلاح الکتروسینتیک است. همچنین در آزمایش دوم، بطور میانگین ۲۶% از هیدروکربن­های پارافینی و ۳۷% از هیدروکربن های آروماتیک نفتالینی از کل ستون خاک خارج شدند.

الکتروسینتیک, کنترل pH, هیدروکربن های نفتی