محبوبه کیانی هرچگانی - پژوهشگر پسا دکتری (تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان) گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس و عضو انجمن آبخیزداری ایران
پری سعیدی - دانش آموخته دکتری گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
سیدحمیدرضا صادقی - استاد/ دانشگاه تربیت مدرس

رسوب نمودها و حلقه های سنجه رسوب به عنوان ابزارهایی مهم و مناسب در تحلیل رفتار رسوب با تغییرات دبی و درک نقش کنترل کنندگی دبی در تولید رسوب در وقایع رگباری محسوب می شوند. از این رو بررسی رفتار و تغییرات رسوب معلق طی رگبار و در قالب حلقه های سنجه رسوبی از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی های مدیریتی برخوردار می باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل رسوب نمود و حلقه های سنجه رسوبی رگبارهای پیاپی در شرایط شبیه ساز باران و پلات آزمایشگاهی در یک نوع خاک تهیه شده از منطقه کجور در استان مازندران برنامه ریزی شد. به این منظور شبیه سازی آزمایش ها در پلات های ۶ × ۱ متر در شیب ۵ درصد و در شدت های بارندگی ۳۰ و ۹۰ میلی متر بر ساعت طی شش رگبار پیاپی به وسیله شبیه ساز باران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیان گر افزایش عمق رواناب کل با افزایش تعداد رگبارهای پیاپی در شدت بارندگی ۳۰ میلی متر بر ساعت از ۷۸/۸ میلی متر در رگبار اول به ۰۵/۱۵ میلی­متر در رگبار ششم و در شدت بارندگی ۹۰ میلی متر بر ساعت از ۲۸/۹ میلی متر در رگبار اول به ۰۳/۱۱ در رگبار ششم بود. اما هدررفت خاک رفتار پیچیده تری نسبت به عمق رواناب داشت به نحوی که یک کاهش ناگهانی در هدررفت خاک در توالی چهارم بر خلاف بقیه توالی ها رخ داد. در نهایت نتایج حاصل از حلقه های سنجه رسوبی در رگبارهای پیاپی تحت شدت بارندگی ۳۰ و ۹۰ میلی متر بر ساعت نشان دهنده تنوع رفتاری رسوب خروجی در مقایسه با تغییرات دبی در قالب شکل های مختلف حلقه های سنجه شامل ساعت گرد، پاد ساعت گرد و نیز مرکب بود.

فرسایش بین شیاری, آب نمود, رسوبنمود, تغییرات زمانی, رگبار