علی نصیریان - استادیار دانشگاه بیرجند
محمود فغفور مغربی - استاد دانشگاه فردوسی مشهد
ابوالفضل اکبرپور - دانشیار گروه عمران دانشگاه بیرجند
علی محتشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد

آب قنوات بلده از طریق کانالی به طول تقریبی ۱۵ کیلومتر به اراضی فردوس میرسد. کشاورزان برای کاهش اتلاف آب در کانال انتقال، نسبت به گلآلودهسازی آب مبادرت می ورزند. در تحقیق حاضر با انجام اندازه گیری نشت در کانال های مختلف در زمان عبور آب زلال و گل آلود، اثرات گلآلودهسازی بر روی اتلاف آب کانال ها بررسی شد. اندازه گیری نشت در کانال های ۱ و ۲ با آزمایش ورودی-خروجی و در کانال ۳ با آزمایش برکه محاسبه شد. نتایج نشان داد که عبور آب گل آلود می تواند در بازه زمانی ۱۶ ساعت، نشت را ۶۰ تا ۶۷ در صد کاهش دهد. ادامه گل آلوده سازی در طی زمان و کنترل فرسایش می تواند به ۹۵ درصد کاهش نشت منجر شود. اتلاف آب در اثر نشت از محل های ورودی آب به زمین های کشاورزی دو برابر نشت از بستر کانال می باشد و گل آلوده سازی آب در آب بندی منافذ دریچه های آبگیری نیز به شکل مشابه بستر کانال می تواند تا ۹۵ درصد نشت را کاهش دهد. در حال حاضر، مهم ترین تاثیر مثبت گل آلودگی آب قنات بلده در مسیر انتقال به زمین های کشاورزی، بستن تمامی درزها و منافذ خروجی آب بازمانده زیر دریچه های کشویی می باشد.

اندازه گیری دبی, گرفتگی منافذ خاک, آب بندی کانال, دریچه آبگیر