حمید عباس دخت - دانشکده کشاورزی شاهرود
ابوالفضل فلاح هروی - دانشجوی دکتری، دانشگاه شاهرود
احمد زارع فیض آبادی - مرکز تحقیقات مشهد
احمد غلامی - دانشگاه شاهرود

به منظور مطالعه تاثیر خاک ورزی حفاظتی و خاک ورزی متداول با مدیریت بقایا بر برخی از ویژ گی های فیزیکی و شیمیایی خاک در زراعت گندم، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمار های آزمایش شامل الف) شیوه های خاک ورزی در سه سطح (خاک ورزی متداول، حداقل شخم، بدون شخم) و ب) مدیریت بقایا در سه سطح (۰، ۳۰ و ۶۰% بقایا) بودند. نتایج نشان داد کلونیزاسیون مایکوریزایی، دمای خاک، ظرفیت نگهداری آب خاک و تخلخل در انواع روش های خاک ورزی اختلاف معنی داری را از لحاظ آماری در سطح ۰۱/۰ نشان دادند. بیشترین کلونیزاسیون مایکوریزایی (۸۸/۷۲)، ظرفیت نگهداری آب خاک (۵۹/۲۱ درصد)، تخلخل (۰۹/۶۲ درصد) در بدون شخم بود. در میزان مختلف بقایا نیز کلونیزاسیون مایکوریزایی و مقاومت به نفوذ از نظر آماری در سطح ۰۱/۰، ظرفیت نگهداری آب خاک و تخلخل در سطح ۰۵/۰ تفاوت معنی داری داشتند. بالاترین عملکرد دانه در بدون شخم (۲/۶۹۱۲ کیلوگرم در هکتار) و در بقایای ۶۰ درصد (۸/۶۹۸۰ کیلوگرم در هکتار) به­دست آمد. آزمایش نشان داد خاک ورزی حفاظتی همراه با حفظ بقایای بیشتر روی سطح خاک موجب بهبود برخی از ویژ گی های فیزیکی-شیمیایی خاک و احیاء آن می شود.

کلونیزاسیون مایکوریزایی, عملکرد دانه, بدون شخم, درجه حرارت خاک, نفوذ پذیری خاک