محمد عزیزی - گروه آبیاری و زهکشی ،دانشکده مهندسی علوم آب ،دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد الباجی - استادیار دانشکده مهندسی علوم آب، گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومندنسب - گروه آبیاری و زهکشی ،دانشکده مهندسی علوم آب ،دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور بررسی استفاده از زهاب به صورت آبیاری سریالی، تحقیقی در سال های ۱۳۹۴-۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. بدین منظور قطعه زمینی با طول ۳۰ متر و عرض ۲۴ متر انتخاب و به سه قطعه A، B و C تقسیم شد. در قطعه A ذرت، در قطعه B سویا و در قطعه C آفتابگردان کشت شد و زهاب هر قطعه برای آبیاری قطعه بعد استفاده می شد. طرح آزمایشی در قطعه B به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با تیمارهای نوع آبیاری (آب کارون و زهاب) و کود اوره (۱۰۰%، ۷۵% و ۵۰% نیاز کودی) در سه تکرار انجام گرفت. طرح آزمایشی در قطعه C مشابه قطعه B بود ولی ۷۵% سطح کود اوره در نظر گرفته نشد. نتایج تجزیه واریانس برای گیاه سویا نشان داد که برهمکنش نوع آب آبیاری و نیتروژن بر عملکرد رویشی و بهره وری بیولوژیکی آب اثر معنی داری در سطح یک درصد (P<۰.۰۱) و بر وزن تر علوفه در سطح ۵ درصد (P<۰.۰۵) داشت. نتایج تجزیه واریانس برای گیاه آفتابگردان نشان داد که برهمکنش نوع آبیاری و سطح مصرف کود نیتروژن نیز بر وزن صد دانه، عملکرد دانه و بهره وری آب دانه در سطح ۵ درصد (P<۰.۰۵) اثر معنی داری نشان داد. به طورکلی، برتری سیستم آبیاری سریالی با زهاب (با استفاده متوالی از زه آب) نسبت به آبیاری معمولی در میزان صرفه جویی آب با کیفیت مطلوب به میزان ۵۹/۴۵ درصد و افزایش بهره وری آب به میزان حداقل ۲ برابر در این تحقیق مشاهده شد.

زهکشی, زه آب, کشت متوالی, کود اوره