یداله عسگری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
علی سپهری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ در شهرستان کنگاور استان کرمانشاه در سه تکرار اجرا شد. از دو رقم نخود کابلی ، به نامهای آراز و ثمین و تیمار مصرف زئولیت (یک کیلوگرم در متر مربع ) و محلول پاشی اسید هیومیک (سه در هزار) و محلول پاشی با آب (شاهد) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار شاخص سطح برگ با میانگین ۲۱/۲ مربوط به رقم ثمین با مصرف اسید هیومیک بود و کمترین مقدار با میانگین ۵۸/۱ از رقم آراز و عدم مصرف اسید هیومیک بدست آمد. همچنین بیشترین سرعت رشد محصول با میانگین ۵۴/۱۴ گرم در متر مربع در روز با رقم ثمین حاصل شد که اختلاف معنی داری با رقم آزار در کاربرد اسید هیومیک و زئولیت نداشت . کمترین سرعت رشد محصول نیز با میانگین ۲۳/۱۱ گرم در متر مربع در روز مربوط به رقم آراز و درتیمار عدم مصرف اسید هیومیک و زئولیت بود. در مورد ماده خشک کل نیز نتیجه مشابهی مشاهده شد و بالاترین مقادیر برای این صفت با میانگین ۴۴/۵۱۳ گرم در متر مربع مربوط به رقم ثمین و کاربرد اسید هیومیک و زئولیت بود که اختلاف معنی داری با رقم آراز در همین تیمارها نداشت . در هر دو رقم ، بیشترین عملکرد دانه نخود با کاربرد زئولیت و اسید هیومیک بدست آمد. نتایج نشان داد که رقم آراز واکنش بیشتری به کاربرد اسید هیومیک در شرایط دیم نشان داده و کاربرد زئولیت در این رقم به تنهایی سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه نشده است . در رقم آراز و ثمین به ترتیب بیشترین کارایی مصرف آب نخود با میانگین ۰۴/۱ و ۰۵/۱ کیلوگرم بر مترمکعب با کاربرد زئولیت و اسید هیومیک بدست آمد در حالی که در ارقام مذکور در شرایط عدم کاربرد اسید هیومیک و زئولیت کارایی مصرف آب به ترتیب با میانگین ۶۶/۰ و ۸۶/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود.

اسید هیومیک ، زئولیت ، شاخص های رشد، کارآیی مصرف آب، نخود