محمد مصطفایی - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
مرتضی شمعانیان - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
مهدی امینی - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین پورمحمد - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان

در این تحقیق تغییرات ریزساختار فولاد مقاوم به حرارت HP-Nb پس از هشت سال سرویس در دمای بالا، مورد بررس قرار گرفت. بررسی های ریز ساختاری با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مجهز به سیستم آنالیز شیمیایی (EDS) نشان داد که ریز ساختار این فولاد در حالت ریختگی شامل زمینه آستنیتی و رسوبات پیوسته یوتکتیکی در مرزدانه هاست. این رسوبات شامل کاربید کرم (M(23) C(6 و کاربید نیوبیم Nbc می باشند. ریز ساختار نمونه پیر شده در دمای متوسط ( 900-700 درجه سانتیگراد)، شامل زمینه آستنیتی و کاربیدهای کرم (M(23) C(6 بلوکی شکل و فاز G می باشد. دلیل این پدیده ناپایداری کاربید نیوبیم در حین پیر شدن در محدوده دمایی متوسط 700-1000 درجه سانتیگراد می باشد که طی یک استحاله جزئی به فاز G تبدیل می گردد، اما در نمونه پیر شدن در دمای بالای (11000-1000) تنها دو نوع رسوب کاربید (M(23) C(6 کلوخه ای و NbC وجود دارد و مورفولوژی کاربیدهای NbC از حالت اسکلتی به کروی تبدیل شده است.

فولاد مقاوم به حرارت HP-Nb، ریز ساختار، کاربید کرم، کاربیدنیوبیم، فاز G