یحیی نورالدینی اقدم - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، واحد بستان آباد، آذربایجان شرقی، ایران
پروی ابیضی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، واحد بستان آباد، آذربایجان شرقی، ایران
حدیث اسماعیلی - کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، واحد بستان آباد، آذربایجان شرقی، ایران

قابلیت های هیجانی، به توانمندی هایی از ذهن انسان اشاره دارد که آن را در هوش هیجانی جست و جو می کنند. مولفه های هوش هیجانی شامل شناخت و کنترلعواطف و هیجان های خود و دیگران است. پژوهش های متعدد نشان داده که هوش هیجانی می تواند سبب افزایش میزان سلامت، رفاه، ثروت، موفقیت و عشق وشادی گردد. امروزه، نظریه پردازان به این نتیجه رسیده اند که هوش هیجانی برای موفقیت افراد لازم است. هوش هیجانی شامل درک دقیق هیجان های خود شخصو تعبیر دقیق حالات هیجانی دیگران است که موجب درکی بهتر و کامل تر از خود و جهان پیرامون می شود. بررسی متون کهن بر اساس هوش هیجانی، رهیافتی تازهاست که موجب افزایش آگاهی ما از فرهنگ گذشته می شود. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، این قابلیت ها و توانمندی های هیجانی در شخصیت های داستان «داراب نامه»، ابوطاهر طرسوسی به عنوان یک داستان عامیانه فارسی، مورد واکاوی قرار گرفته است. به منظور این بررسی، مدل نظری روون بار- ان Reuven Bar-on برای تعریف و تبیین قابلیت های هیجانی (مولفه های هوش هیجانی) در داستان استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر این استتوانمندی های هیجانی استقلال، ابراز وجود، خودآگاهی هیجانی، روابط بین فردی، مسئولیت اجتماعی، همدلی، آزمون واقعیت (واقعیت سنجی)، انعطاف پذیری، حل مساله، تحمل استرس، کنترل تکانه، خوشبینی و شادکامی که از مولفه های هوش هیجانی است، در شخصیت های داستان «داراب نامه» وجود دارند و در مقابل، مسئولیت پذیری اجتماعی به شکل کمتری در آن دیده می شود. حرمت نفس و خودشکوفایی از قابلیت های هیجانی هستند که مطابق با تعاریف، در شخصیت هایداستان دارابنامه وجود ندارند.

قابلیت های هیجانی، ادبیات داستانی عامیانه، دارابنامه، ابوطاهر طرسوسی.