عباس اصغری شربیانی - Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
اکبر عطادخت - Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
نادر حاجلو - Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
نیلوفر میکاییلی - Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

سابقه و هدف: اختلال بی نظمی خلق اخلالگر (Disruptive mood dysregulation disorder) DMDD، یک تشخیص جدید همراه با چالش های متعدد درمانی است. بارزترین ویژگی این اختلال شامل اختلالات رفتاری و خلقی می باشد. مطالعات درمانی بسیار کمی در مورد DMDD وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر، اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک بر تنظیم هیجان و تحریک پذیری دانش آموزان دارای اختلال بی نظمی خلق اخلالگر بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه ی اول استان آذربایجان شرقی مراجعه کننده به هسته های مشاوره ی ادارات آموزش و پروش در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بود. نمونه ی پژوهش شامل ۳۰ دانش آموز دارای اختلال بی نظمی خلق اخلالگر بود که از طریق نمونهگیری هدفمند غیرتصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از شاخص واکنش پذیری عاطفی، پرسش نامه ی تنظیم هیجان و مصاحبه ی تشخیصی استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، رفتار درمانی دیالکتیک در کاهش تحریک پذیری و تنظیم هیجان دانش آموزان دارای اختلال بی نظمی خلق اخلالگر به طور معنی داری موثر بوده است (۰/۰۰۱ P <). همچنین نتایج حاکی از ادامه دار بودن اثر آموزشی در دوره ی پیگیری بود (۰/۰۵ P >). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، رفتار درمانی دیالکتیک می تواند باعث افزایش شناخت مبتلایان به اختلال بی نظمی خلق اخلالگر از مشکلات خود شده و درک صحیح تری در برخورد با مشکلات به ویژه در حوزه ی بین فردی کسب کنند. بنابراین در حوزه ی درمان اختلال بی نظمی خلق اخلالگر، رفتار درمانی دیالکتیک می تواند به عنوان بخشی از برنامه ی درمان اجرا شود.

Dialectical Behavior Therapy, Disruptive Mood Dysregulation Disorder, Irritability, Emotion Regulation, رفتار درمانی دیالکتیک, اختلال بی نظمی خلق اخلالگر, تحریک پذیری, تنظیم هیجان