ستار مهدوری - استادیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)، تهران
محمد حیاتی - استادیار، گروه مهندسی معدن، دانشگاه لرستان، خرم آباد

اولین گام برای اجرای عملیات استخراج در معادن سطحی، احداث شبکه ای از راه های ارتباطی برای دسترسی به بخش های مختلف معدن و انتقال مواد معدنی یا باطله است. برای طراحی موفقیت آمیز رمپ در معادن روباز، ارزیابی و تحلیل ریسک ایمنی آن بر اساس شرایط زمین شناسی، ویژگی های ژئومکانیکی، نوع ماشین آلات و طرح معدن ضروری است. در این تحقیق ریسک ایمنی رمپ معادن روباز با هدف تعیین محدوده های حادثه خیز بررسی شده است. برای این منظور از اطلاعات حاصل از گمانه های اکتشافی معدن سنگ آهن چادرملو برای مدلسازی استفاده شده است. در ابتدا مدل بلوکی اقتصادی معدن و رمپ پیشنهادی طبق مفروضات این تحقیق در سناریوهای مختلف مدلسازی شده است. پس از انتخاب مسیر بهینه رمپ، کل طول رمپ در فواصل ۱۰۰ متری پهنه بندی شد تا ریسک ایمنی رمپ در ۴۲ محدوده ارزیابی شود و از طریق محاسبه شاخص کل ریسک، نواحی حادثه خیز شناسایی شوند. به این ترتیب پس از ترسیم نمودار پاپیونی و بر اساس نظر خبرگان پنج رویداد آغازین شامل ناپایداری دیواره، سقوط ماشین، پرتاب سنگ، لغزندگی و تصادف به عنوان رویدادهای اصلی منجر به حادثه در طراحی رمپ معادن روباز شناسایی شده و سپس احتمال وقوع هر یک از رویدادهای آغازین و شدت اثر پیامدهای آنها تعیین شدند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق رویدادهای سقوط ماشین و ناپایداری دیواره بیشترین تاثیر منفی را بر ایمنی رمپ دارند. همچنین بیشترین مقدار شاخص کل ریسک برابر ۱۱۰ (محدوده های شماره ۳۷ و ۴۲) و کمترین مقدار آن معادل ۵ (محدوده های شماره ۴، ۵ و ۹) محاسبه شده است.

تحلیل ریسک, ایمنی, طراحی رمپ, روش استخراج روباز