توفیق پروانه - دانشجوی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه قم
ابوالفتح خالقی - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی ، دانشگاه قم

در پژوهش پیش رو به روش توصیفی -تحلیلی به بررسی پیشگیری رشدمدار دانش آموزان متوسطه مرحله دوم از طریق آموزش قوانین کیفری پرداختیم . دوران نوجوانی اساسی ترین دوران برای شکل گیری شخصیت در افراد و یافتن راه صلاح یا کجراهی است . از این رو تمرکز دولت های مختلف بر پیشگیری اجتماعی رشدمدار بوده است . ارتکاب جرم، یک اتفاق و واقعه ای نیست که ناگهانی رخ دهد، بلکه یک جریان است . در بررسی بزهکاری ، بر چهار منبع کنترل بزهکاری نوجوانان شامل : وابستگی آنها به پدر و مادر، مدرسه ، گروه همسالان و اشتیاق به انجام کارهای عادی و روزمره همگانی ، خصوصا تحصیلات و یافتن شغل ، تاکید می شود. در طبقه بندی دیگر عوامل کنترل بزهکاری می تواند شامل :-قبل از تولد؛بعد از تولد طفل از جمله : (ایجاد محیطی آرام و سالم در خانواده و تامین آموزش و پرورش مناسب . روابط بین والدین و فرزند، گسست خانواده و فقدان نظم و تعادل در خانواده، سست شدن باورهای دینی و اخلاقی در بزهکاری نوجوانان ). محیط خانواده اولین محیطی است که فرد در آن رشد می کند و هنجارها را می آموزد. علی رغم اینکه بسیاری از عوامل در وقوع بزهکاری نوجوانان دخیل اند اما در گام نخست این خانوادهها هستند که نقش تعیین کنندهای در سرنوشت فرزندان دارند. چنانکه با تربیت درست می توانند کودک را به راه صحیح هدایت کنند و یا شرایط و محیط را برای تحقق بزهکاری اطفال مهیا سازند. مدرسه نیز اولین محیط اجتماعی است که کودک و نوجوان ناچار است خود را با نظم و قوانین آن هماهنگ سازد. این نظم و تربیت مسلما از قوانین و مقررات حاکم در خانواده رسمی تر و اطاعت از آن لازم است . در این مرحله است که کودک و نوجوان ناسازگار، نامتعادل یا کسانی که استعداد پیروی از نظم یا هماهنگی با محیط را ندارد، با عدم موفقیت مواجه می شوند. این عدم موفقیت به نوبه ی خود به علت سرزنش ها، ملامت های والدین و اولیای مدرسه و اطرافیان و شکسته شدن غرور و احترام کودک باعث تشدید حس سرکشی ، عدم علاقه به تحصیل ، رها کردن مدرسه ، فرار از مدرسه ، معاشرتهای ناباب و بالاخره ارتکاب جرم می شود.

پیشگیری ، رشدمدار, دانش آموزان متوسطه مرحله دوم ، آموزش