یزدان ابراهیمی - کارشناسی ارشد ادبیات . اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام

غم یکی از پدیدههای درونی است که حضوری وسیع در زندگی انسان داشته و وی هیچ گاه از این مقوله نمی تواند جدا باشد. غم را می توان از منظر اغلب علوم از قبیل روانشناسی ، جامعه شناسی ، عرفان، ادبیات، هنر و ... مورد بررسی قرار داد و به کندوکاو آن پرداخت . غم و اندوه عاملی است که در موسیقی ایرانی نیز نقشی مهم و اساسی ایفا می کند و اغلب نغمات و آوازها با دلهای پریشان و سوز و اندوه خوانده می شوند، یعنی موسیقی تابع حالات جامعه و مردم است و اگر در شرایط دردناکی باشند موسیقی نیز به تبع به سمت اندوه و غم سوق داده می شود. در شعر حافظ نیز غم و اندوه با موسیقی پیوندی اساسی دارد و شاعر در حالات غم و ناراحتی از اسامی و ادوات موسیقی و یا مواردی که موسیقی را به ذهن متبادر می کنند بهره برده است . حافظ در زمان غم و اندوه ناشی از دوری از معشوق، بی وفایی وی ، دیدن ریا و سالوس اطرافیان، گرفتاری و درتنگنا بودن و... از نغمه ها و یا سازهایی که در حیطه موسیقی ایرانی هستند استفاده کرده و بر این است تا بتواند با استفاده از عامل موسیقی شدت اندوه و آلام خود را برای مخاطب به تصویر بکشد.

غم ، موسیقی ایرانی ، حافظ ، شعر