سمیرا جعفری - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
صادق موسوی فرد - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
عبدالحسین رضایی نژاد - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
حسن مومیوند - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
کریم سرخه - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز

ماریتیغال (Silybum marianum L. Gaertn.) از گیاهان دارویی مهم خانواده آستراسه می باشد که در صنایع داروسازی جایگاه ویژهای دارد. به منظور ارزیابی تاثیر الیسیتورهای کیتوزان و دی اکسیدتیتانیوم (بالک و نانو) بر برخی شاخص های تبادلات گازی، آزمایشی در دو سال زراعی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل اکوتیپ های ماریتیغال در پنج سطح (اهواز، بوداکالازی، خمین ، خرم آباد و ساری) و نوع و غلظت الیسیتور با ۹ سطح ، محلولپاشی با آب مقطر، کیتوزان بالک با غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر، نانو کیتوزان با غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر، دیاکسیدتیتانیوم بالک با غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر و نانو دی اکسیدتیتانیوم با غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر بود. استفاده از محلولپاشی نانوکیتوزان در غلظت ۵۰ میلی گرم در لیتر سبب افزایش سرعت فتوسنتز و هدایت مزوفیلی شد که با افزایش هدایت روزنه ای و کاهش دی اکسیدکربن داخلی همراه بود؛ بنابراین ، کاربرد این ماده خصوصیات فتوسنتزی گیاه را بهبود بخشید.

آستراسه ، تبادلات گازی، کیتوزان، ماریتیغال