اکبر دلاور اردهائی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست شناسی گیاهی ، گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی ، دانشگاه گنبد کاووس، گلستان
ابوالفضل دانشور - استادیار ، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گلستان
علی ستاریان - دانشیار ، گروه ز یست شناسی، دانشکده علوم پا یه و فنی مهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گلستان
الهام امینی - استاد یار ، گروه ز یست شناسی، دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گلستان

زرشک درختچه ای تیغ دار با نام علمی Berberis sp. از تیره Berberidaceae، بومی مناطق معتدله و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی ، با ارتفاع ۱ تا ۳ متر است . زرشک نیز از جمله ریز میوههایی است که به دلیل وجود جمعیت های وحشی در سراسر کشور از جمله استان گلستان، مستعد انجام پژوهش های اولیه شامل گردآوری ژنوتیپ های مختلف با هدف شناسایی و حفظ ذخایر ژنتیکی این گونه در مجموع گونه های آن در کشور می باشد. در پژوهش حاضر مطالعه ی ریزریخت شناسی دانه ی گرده گونه های وحشی زرشک (Berberis) در رویشگاه ارس کوهی منطقه ی چهارباغ استان گلستان انجام گرفت . نمونه های زرشک براساس فنولوژی درختچه در منطقه جمع آوری و اطلاعات و جزئیات دقیق نمونه ها ثبت شد. ۵ گونه در این منطقه شناسایی شد و دانه گرده آنها توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM)، مورد بررسی قرار گرفت . اندازهی دانه های گرده از ۵/۱۶ میکرومتر تا ۲۵/۲۳ میکرومتر متغیر بودند. شکل گرده در همه ی گونه ها به صورت Spheroidal (کروی) و تزئینات گرده در گونه ی B. integirima صاف (Smooth)، در گونه ی B. vulgaris، )Granulateدانه دار) و در گونه ی B. integirima vulgari وmicroperforate B. orthobotrys و در گونه ی B. cratagina، microechinateمشاهده شد. نتایج نشان داد که صفات گرده، ۵ گونه موجود در رویشگاه چهارباغ را از یکدیگر تفکیک می کند.

زرشک ، گرده، Berberis، گلستان