علی اصغر علیلو - عضو هیات علمی، گرو ه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکد ه کشاورزی، دانشگا ه مراغه، مراغه
امیرعباس برزگری سرخه - عضو هیات علمی، گرو ه زیست شناسی، دانشکد ه علوم پایه، دانشگا ه مراغه، مراغه

در طب سنتی آسیای مرکزی و ترکیه از گیاه Ceratocephala falcata برای درمان زخم ها، جراحات، اگزما و سایر بیماری های پوستی استفاده می شود. اما مشاهدات مقدماتی نویسندگان حاکی از القا درد، صدمات پوست ، مخاط بینی و ریه بود. به همین خاطر تست درد رایتینگ با عصاره ی آبی این گیاه روی موش آزمایشگاهی طراحی شد. موشها به طور تصادفی به پنج گروه ۸ تایی تقسیم شدند. به سه گروه از موشها دوزهای ۵ ، ۱۰ و ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره آبی گیاه و به گروه چهارم اسید استیک ۶/۰ درصد (کنترل مثبت ) به صورت داخل صفاقی تزریق شد. یک گروه هم به عنوان گروه کنترل تنها سالین دریافت کردند. موشها سپس به مدت نیم ساعت در داخل یک ظرف شیشه ای روباز قرار گرفتند و تعداد حرکات رایتینگ در آنها سنجیده شد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس داده ها، اثر تیمار روی رایتینک معنی دار شد(.( p<۰.۰۱ مقایسه میانگین داده ها با روش توکی نشان داد که تمامی دوزها گیاه مورد مطالعه در مقایسه با سالین توانستند باعث القای درد و افزایش معنی دار تعداد رایتینگ در موشهای دریافت کننده عصاره گیاه شوند .( p<۰.۰۱) همچنین مقایسه نشان می دهد در دوز های ۱۰ و ۱۵ میلیگرم عصاره شدت درد از لحاظ آماری اختلاف معنی داری با تیمار اسید استیک ندارد. بدین ترتیب مطالعه حاضر نشان می دهد که عصاره گیاه دارای خاصیت القا کننده درد می باشد و حاکی از سمیت عصاره ی آبی این گیاه بر موش آزمایشگاهی است .

تست رایتینگ ، دگرآسیبی ، درد، سمیت