رسول قربانی - Professor, Tabriz University
اکبر اصغری زمانی - Associate Prof , Tabriz University
رحیم غلامحسینی - Tabriz University

ادبیات گسترده ای وجود دارد که بیانگر وجود ارتباط قوی بین فرم شهری با انتشار کربن در بخش حمل ونقل می باشد؛ این امر از طریق تاثیر مولفه های فرم شهر بر رفتار سفر شهروندان صورت می گیرد. در نظریه توسعه شهری کم کربن، کاهش تولید سفرهای سواره محور از طریق تغییرات در عناصر فرم شهری مدنظر می­باشد. این مقاله به بررسی تاثیرات مژلفه های فرم شهری بر روی رفتار سفر کلانشهر تبریز پرداخته است. فرم شهری تک هسته­ای تبریز باعث استفاده حداکثری از اتومبیل شخصی برای انجام سفرهای شهری شده که نتیجه آن افزایش کربن در هوای شهری تبریز می باشد. بنابراین تاثیر عناصر فرم شهری در رفتار سفر خودرومحور، به عنوان اساسی­ترین رکن مطالعات شهر کم کربن در شهر تبریز انتخاب شده است. نتایج حاصل از به کارگیری روش موران نشان می­دهد که معیارهای به کار رفته عمدتا حالت خوشه­ای داشته و بر این اساس دارای خودهمبستگی مکانی می­باشند و استفاده از روش­های رگرسیون وابسته به مکان همچون رگرسیون وزنی جغرافیایی بسیار مفید می­باشد. نتایج حاصل از روش نشان می­دهد، دسترسی به ایستگاه های مترو در کلانشهر تبریز با ضریب اهمیت ۰.۴۰ دارای کمترین ارتباط با رفتار سفرهای شهری بوده و دو عامل ترکیب کاربری های شهری و دسترسی به مرکز تجاری با ضریب اهمیت ۰.۵۴ بیشترین اهمیت در رفتار سفر شهری می­باشند. براین اساس می­توان چنین نتیجه گرفت که مولفه های فرم شهری دارای اهمیت زیادی در رفتار سفر شهری می­باشند و باید در جهت شکل گیری شهر کم کربن بیشتر مورد توجه مدیران و برنامه­ریزان شهری قرار گیرد.

urban form, travel behavior, low carbon city, space statistics methods, Tabriz Metropolitan., فرم شهری, رفتار سفر, شهر کم کربن, روش های آمار فضایی, کلانشهر تبریز