اعظم علی اصغری وشاره - دانشجوی دکتری میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، گروه میکروبیولوژی، دانشگاه الزهرا، ونک، تهران، ایران
پریسا محمدی - دانشیار میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، گروه میکروبیولوژی، دانشگاه الزهرا، ونک، تهران، ایران
فریبا نیاری خمس - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، گروه میکروبیولوژی، دانشگاه الزهرا، ونک، تهران، ایران

آثار باستانی و بناهای تاریخی نشان دهنده ی فرهنگ و تمدن و پیشینه تاریخی یک کشور بوده و در رشد اقتصاد و توسعه کشورها، می تواند بسیار موثر واقع شود. حفاظت از این آثار گرانسنگ، بسیار مهم است و اگر مورد توجه قرار نگیرد، مورد تخریب جدی و برگشت ناپذیر قرار می گیرد. در سال های اخیر علاوه بر فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، عوامل زیستی نیز به عنوان عوامل مهم و موثر در فرسودگی آثار تاریخی معرفی شده اند. مسئله فرسودگی زیستی یکی از مشکلاتی است که میراث فرهنگی، همواره با آن مواجه است. فرسودگی میکروبی، آسیب غیر قابل برگشتی است که توسط میکروارگانیسم ها بر آثار باستانی ایجاد می شود. این مشکل جهانی، می تواند منجر به آسیب های زیبایی شناسی، فیزیکی و شیمیایی آثار باستانی و هنری شوند. امروزه نقش میکروارگانیسم های مختلف در فرسایش انواع بسترهای هنری و تاریخی اعم از نقاشی ها، آثار سنگی، سرامیک، اسناد کاغذی و کتاب ها، چوب، منسوجات و فیلم ها به اثبات رسیده است. بنابراین اولین گام در کنترل فرسودگی میکروبی آثار هنری و تاریخی، شناسایی میکروارگانیسم های فرسایشگر و نقش آن ها در فرسودگی آثار با ارزش تاریخی است که می تواند در انتخاب مناسب ترین روش برای پیشگیری، کنترل و تیمار آسیب های وارده به بسترها، اطلاعات با ارزشی در اختیار مرمتگران و محققان قرار دهد. این مقاله، مروری کلی بر معرفی میکروارگانیسم های موثر در فرسودگی میکروبی بسترهای مختلف هنری و مکانیسم آن دارد.

فرسودگی زیستی، میکروارگانیسم ها، تنوع زیستی، میراث فرهنگی