زهرا محمدی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مرتع، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
اسماعیل شیدای کرکج - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
مرتضی مفیدی چلان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

اسانس ها مخلوطی از ترکیبات روغنی فرار بوده که به عنوان یک متابولیت ثانویه در گیاهان دارویی ساخته می شوند. بر اساس نظریه سازمان استاندارد بین المللی ، اسانس ها به عنوان محصولات استخراجی از منابع گیاهی یا میوه جات با استفاده از روش تقطیر با بخار یا آب در نظر گرفته می شوند. ترکیبات شیمیایی آنها بر اساس فاکتورهایی همچون گیاه، محیط و روش استخراج بسیار متفاوت می باشد .اسانسها به دلیل ویژگی ضد میکروبی ، ضد اکسیدانی ، ضد التهابی و ضد سرطان می توانند جایگزین مناسبی در زمینه های غذایی و دارویی باشند، امروزه با افزایش آگهی های تولیدکنندگان در به کارگیری مواد طبیعی به ویژه در مواد غذایی ، آرایشی و بهداشتی و دارویی اسانس ها محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند. بررسی حاضر خلاصه ای جامع در مورد دسته بندی و معرفی مهمترین گونه های گیاهی و دارویی و صنعتی در سطح مراتع می باشد، بدین منظور ابتدا با استفاده از مقالات و منابع مختلف مقدمه ای در مورد گیاهان مختلف آورده شده و گیاهان از لحاظ کاربرد به دسته های مختلف تقسیم شده و ضمن اشاره به اسانس ها و ترکیبات تشکیل دهنده گیاهان، به صورت موردی به برخی از گیاهان در سطح مراتع و ترکیبات تشکیل دهنده آنها پرداخته می شود و عوامل تاثیرگذار مختلف در ترکیبات شیمیایی و مواد موثره گیاهی را مورد بررسی قرار داده و به جمع بندی کلی در مورد آنهاپرداخته می شود.

ترکیبات شیمیایی ، مواد موثره، گونه های دارویی .