امیرمحمدجواهر کلام - دانشجو دکترای مدیریت و کنترل بیایان ، دانشکده منابع طبیعی و کو یرشناسی، دانشگاه یزد، ایران.
محمدعلی حکیم زاده اردکانی - دانشیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران

هدف از این مطالعه بررسی میزان آلودگی و pH خاک های سطحی شهرک صنعتی واقع در ۱۱ کیلومتری بیرجند توسط عناصر سنگینکبالت، کروم، مس، نیکل، سرب، کادمیموم و روی می باشد. برای این منظور ۳۲ نمونه از عمق صفر تا ۲۰ سانتیمتری ۸ جهت شمال ،شمال شرق، شمال غرب، جنوب، جنوب شرق، جنوب غرب، شرق و غرب جمع آوری گردید و غلظت عناصر مذکور توسط دستگاه جذباتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد میانگین کلی فلزات کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب، کادمیموم و روی در ۳۲ نمونه خاک شهرکصنعتی بیرجند به ترتیب ۱۳/۳، ۱۳۵/۰۷، ۳۶/۷۸، ۱۴۵/۳۳،۰/۹۰۵، ۱۰۵/۹۵ میلیگرم در کیلوگرم می باشد (جدول ۱) روند تغییرات میزان تجمع فلزات سنگین در منطقه به صورت Ni > Cr > Zn > Cu > Pb > Co > Cd میب اشد. غلظت سرب با میانگین۰۶ / ۳۶ میلی گرم بر کیلوگرم بیشتر از پوسته زمین بود. میانگین غلظت مس ۷۸ / ۳۶ میلی گرم بر کیلوگرم بود که از غلظت نسبی آن درپوسته زمین فراتر نبود. میانگین غلظت روی ۹۵ / ۱۰۵ بود که از میانگین غلظت پوسته زمین بیشتر بود. میانگین غلظت کروم ۰۷ / ۱۳۵میلیگرم بر کیلوگرم بود که بیشتر از میانگین پوسته زمین بود. میانگین غلظت فلز نیکل ۳۳ / ۱۴۵ بود که بسیار بیشتر از میانگین پوستهزمین بود. میانگین غلظت کبالت ۰۳ / ۱۳ بود که از میانگین غلظت پوسته زمین کمتر بود و با میانگین غلظت جهانی خاک تقریبا مقداریکسانی داشت. pH خاک مناطق مختلف در بازه ۹۵ / ۵ و ۴۷ / ۶ قرار داشت و با یکدیگر تفاوت معنی داری نشان ندادند .

سمیت زیست محیطی، فلزات سنگین، کارخانه صنعتی بیرجند.