میلاد مشوق - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه شهرکرد
سعدالله هوشمند - استاد تمام، گروه اصلاح نباتات دانشگاه شهرکرد.
محمد ربیعی - استاد یار، گروه اصلاح نباتات دانشگاه شهرکرد.

تنش سرما یک تنش غیر زیستی مشتمل بر تحرکات هواشناختی است که در دمای پایین اتفاق می افتد. تنش سرما در مناطق گرمسیریو نیمه گرمسیری به عنوان مهم ترین عامل محدود کننده گیاهان معرفی شده است. تنش سرما در سه مرحله رشدی ( خصوصیات جوانهزنی، شش تا هشت برگی و گیاه بالغ) در چهار گونه Thymus vulgaris, Thymus daensis, Thymus fallax و Thymus kotschyanus در سه تکرار طی یک آزمایش تجزیه مرکب در دانشگاه شهرکرد انجام گرفت. نتایج نشان داد؛ در مرحله ی جوانه زنیبیشترین درصد جوانه زنی مربوط به گونه ی kotschyanus و کمترین درصد جوانه زنی مربوط به گونهی fallax بود. مقایسه میانگینشاخص بنیه بذر (ویگور) نشان داد که آویشن باغی دارای بنیه قوی تری به خصوص در دمای پایین می باشد. در مرحله شش تا هشت برگیگیاهچه های آویشن طی دو شبانه روز تحت تنش سرما قرار داده و پس از یک هفته ویژگی های مورفولوژیک ارزیابی شدند. نتایج نشانداد گونه ها برای کلیه ویژگی ها باهم اختلاف معنی داری دارند. اثر تنش سرما بر ارتفاع بوته، تعداد انشعابات اندام هوایی، وزن خشک وتر اندام هوایی و ریشه و محتوای نسبی آب برگ ها معنی دار بود، و در تمامی موارد تنش سرما باعث کاهش معنی دار صفات گردید. درمرحلهی گیاه بالغ برای بررسی شاخص پایداری غشا از طریق میزان نشت الکترولیتی، گونه های آویشن را در دو تیمار دمایی ۱۰ درجهسانتیگراد (شاهد) و ۱۵ - درجه سانتیگراد به عنوان سطوح اول و چهار گونه آویشن فوق الذکر به عنوان سطوح دوم طی یک آزمایشتجزیه مرکب در قالب طرح کاملا تصادفی ارزیابی کرده، نتایج نشان داد که با کاهش دما میزان نشت الکترولیتی افزایش می یابد و در بینگونه ها از نظر درصد نشت تنوع قابل توجهی بدست آمد. بیشترین تغییرات نشت به گونه ی fallax تعلق یافت.

تنش سرما، گیاه آویشن ، ویژگی های مورفولوژیک، میزان نشت الکتریکی