سعید ملائی - استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
فرزانه صدیقی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
سعید حضرتی - دانشیار، هیات علمی، گروه گیاهان داروئی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز

گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulata متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) و از گیاهان دارویی با ارزش و بومی است که در غرب و جنوب غرب ایران پراکنش زیادی دارد. این گیاه از گذشته های دور به عنوان داروی آرام بخش و گوارشی است و در زمینه های مختلف از جمله درمان کننده کرم های روده ای، آنتی اکسیدان، ضدمیکروبی، ضدسرطان، درمان فشارخون، آلزایمر و دیابت کاربرد دارد. در این مطالعه، تاثیر روش های مختلف استخراج از جمله التراسونیک، هم زدن، خیساندن، سوکسله، رفلاکس و میکروویو بر محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی مورد بررسی قرار گرفت. میزان فنل و فلاونوئید کل با استفاده از روش های اسپکتروفتومتری و عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره ها نیز با استفاده از روش DPPH اندازه گیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده، عصاره بدست آمده از روش سوکسله دارای بیشترین بازده بود. بیشترین مقدار فنل کل (mg GAE/g extract ۷۷/۲۶) و فلاونوئید کل (mg QE/g extract ۸۲/۵) به ترتیب به عصاره حاصل از هم زدن و سوکسله اختصاص داشت. بیشترین میزان عملکرد آنتی اکسیدانی متعلق به عصاره سوکسله و رفلاکس با میزان IC۵۰= ۵۹ µg/mL در مهار رادیکال آزاد گزارش شد. بررسی نتایج نشان داد که روش های استخراج عصاره، نقش مهمی در کمیت و خاصیت آنتی اکسیدانی مواد موثر گیاهان ایفا می کند. در نتیجه، روش سوکسله بهترین روش عصاره گیری به منظور افزایش بازده ترکیبات موثر گیاه چویل بود.

آنتی اکسیدان, التراسونیک, سوکسله, فنل, گیاه چویل, میکروویو