اکبر یاری وند - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه لرستان، خرم آباد
سیدنجم الدین الماسی - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه لرستان، خرم آباد

تحلیل شیبهای خاکی و سنگی با روشهای مبتنی بر تعادل حدی، شناخته شده ترین روش ارزیابی پایداری شیبها در کارهای ژئوتکنیکی است. در صورت وجود پیچیدگیهایی مانند حفاری به صورت مرحلهای بر روی شیب، روشهای تعادل حدی قادر به تشخیص دقیق تنشهای برجا و تنشهای استاتیکی ناشی از توالی مراحل ساخت، قبل از بارگذاری لرزه ای نبوده، و لازم است از تحلیل شبه استاتیکی بر پایه روش اجزای محدود و یا روش تفاضل محدود برای تعیین ضرایب پایداری شیبها استفاده شود. هرچند تحلیل شبه استاتیکی شیبهای خاکی و سنگی از نظر محاسباتی بهاندازه رویکرد حوزه زمان زمانبر نیست و روشی نسبتا ساده است، اما این روش باید با احتیاط مورداستفاده قرار گیرد زیرا نتایج محاسبه شده از این روش میتواند به انتخاب ابعاد مدل عددی حساس باشند. در این مقاله با استفاده از نرم افزار تفاضل محدود FLAC به بررسی تاثیر تاریخچه زلزله بر مقادیر شتاب لرزه ای بحرانی ناپایداری شیبها و همچنین مقایسه نتایج حاصله با روش رایج شبه استاتیکی پرداخته شده است. نتایج نشان میدهند، هرچند شتاب لرزه ای بحرانی به دست آمده از روش تحلیل شبه استاتیکی میتوانند ارزیابی اولیه ای از وضعیت ناپایداری شیبها به دست بدهد، ولی برای بررسی دقیق شیبها و به ویژه تعیین جابجاییهای رخداده در شیب، نیاز است روش تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی مدنظر قرار بگیرد. نتایج این تحقیق نشان میدهد، روش تحلیل شبه استاتیکی مبتنی بر روش تفاضل محدود برای تخمین ضریب شتاب بحرانی شیبهای خاکی روشی مفید است، هرچند نتایج به دست آمده از این روش نسبت به روش تحلیل تاریخچه زمانی دینامیکی بسیار دست بالا هستند.

پایداری شیب، تحلیل شبه استاتیکی، تحلیل تاریخچه زمانی، ضریب لرزه ای بحرانی، روش تفاضل محدود