حسین داودی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران
احسان محترمی - استادیار دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک ، اراک، ایران

پایداری فضاهای بزرگ زیرزمینی در استخراج معادن و تحلیل تنشها و تغییرشکلهای ایجاد شده پس از حفاری از اهمیت خاصی در استخراج زیرزمینی مواد معدنی برخوردار میباشد. یکی از کاربردیترین روشهای طراحی و محاسبه پایداری تونل، استفاده از روشهای عددی میباشد. این روشها برای ارزیابی اولیه از پاسخ زمین در قبال حفریه، تخمین فشار وارد بر سازه نگهدارنده و تخمین سیستم نگهداری مورد نیاز، استفاده مینمایند. در این پژوهش برای برآورد اندرکنش محیط میزبان و سازه نگهدارنده و تعیین سطح مقطع بهینه معدن از نرم افزار عددی ۳DEC استفاده شده است. هدف از این تحقیق، تحلیل پایداری کارگاه ها و گالری معدن زیرزمینی سرب و روی انگوران میباشد تا بتوان ابعاد مناسب کارگاه و پایه ها را بدست آورده و تحکیمات لازم را نیز ارائه نمود که از روش عددی اجزا مجزا جهت انجام تحلیلهای مکانیک سنگی استفاده شده است. برای این منظور در دو حالت کانسنگ سولفوره و اکسیده، ابعاد و تحکیمات مختلف کارگاه ها براساس مقایسه جابجاییهای رخ داده در اطراف کارگاه ها با میزان کرنشهای بحرانی و مجاز محاسبه شده از روابط ساکورایی تعیین شده است . در این پژوهش تحلیل پایداری و میزان کرنش کارگاه ها یکبار با سطح مقطع ۲/۳ متر و بار دیگر با سطح مقطع ۴ متر مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج تحلیل حاکی از پایداری مناسب سطح مقطع ۴ متری به همراه قابهای فولادی سبک بود .

تونل، دهانه پایدار، کرنش مجاز، معیار ساکورایی، استخراج زیرزمینی