حسین آقایی نیا - Tehran University
هادی میرزایی برزی - Science and Research Branch, Islamic Azad University of Tehran

جرم که جوهرهی حقوق جزا را تشکیل میدهد عبارتست از این که ارکان مادی و معنوی در کنار هم گردآیند (در اکثریت جرایم) و از طرفی قانون نیز آن رفتار را مجرمانه تلقی کرده باشد. بنابراین، تحقق رفتار مادی در کنار عنصر معنوی (به غیر از جرایم مادی صرف) و حصول مطلوب، وقوع جرم تام را در پی خواهد داشت. اما همواره در عالم خارج، جرم تام محقق نمیشود و گاه رفتارهایی ارتکاب مییابند که در قالب جرم تام قرار نمیگیرند. با این وصف، این رفتارها در راستای تحقق قصد مجرمانه انجام گرفتهاند، لیکن جرم منظور واقع نشده است. در حقوق ایران، علی رغم اهمیت فراوان جرایم ناقص، به ویژه سیاست کیفری مقنن در جهت پیشگیری از وقوع جرم یا ورود آسیب مستقیم، به تعریف این جرایم و تبیین چهارچوب و ویژگیهای آن پرداخته نشده است. این مقاله تلاش دارد ضمن تعریف جرایم ناقص، مبانی جرم انگاری، ویژگیها، ارکان و اقسام آن را بیان نماید. خاطر نشان میشود، تمییز جرایم ناقص در مقابل جرایم تام ما را به این امر رهنمون میسازد که حقوق جزا تا چه میزان از رفتار انجام شده اشخاص را میتواند کنترل نماید و چه هنگام میتوان از حقوق کیفری و نقش آن در ممنوع ساختن رفتاری استفاده نمود.

Inchoate offence, completed crime, attempt, Conspiracy, provocation