عباس میرشکاری - دانشگاه تهران

ورزشکاران از جمله گروه های مرجع جامعه شمرده می شوند که با توجه به طرفدارانشان الگوهای رفتاری آن ها تاثیری فراوانی بر رفتار دیگر اعضای جامعه دارد. همین دامنه اثرگذاری شرکت های تجاری را ترغیب می کند تا از وجود آن ها در آگهی های تجاری استفاده کنند. مسلما، این اتفاق در صورتی که با اخذ رضایت قبلی ورزشکار باشد، مشکلی ایجاد نخواهد کرد، اما مسئله اصلی جایی است که شرکت تجاری، بدون اخذ رضایت قبلی، از نشانه های هویتی ورزشکاران در آگهی خویش استفاده می کند. برای یافتن پاسخ این مسئله، موضوع در دو نظام حقوقی آمریکا و انگلستان بررسی شد. در نظام حقوقی انگلستان، با دغدغه احتمال نقض آزادی بیان و البته با کم ارزش شمردن سهم تلاش ورزشکاران در به دست آوردن شهرت، نهاد ویژه ای برای حمایت از ورزشکاران شناسایی نشده بود، اما اخیرا، رویه قضایی تلاش کرده است تا با تفسیر به روزآمد نهاد «پسینگ اف» از این گروه در برابر استفاده تجاری از شهرتشان حمایت کند، اما در نظام حقوقی آمریکا حمایت از ورزشکار سابقه بیشتری در رویه قضایی دارد. در این نظام حقوقی، با توسل به نهادی به نام «حق جلوت» و با اتکا به مبنای دارا شدن بلاجهت، تلاش می شود تا از حقوق ورزشکار حمایت شود. بدین ترتیب، شخصی که از نشانه هویتی ورزشکار به قصد سود بردن استفاده کرده است، باید به اندازه سودی که تحصیل کرده، به ورزشکار غرامت پرداخت کند. در ایران، ضعف نظام حقوقی در پرداختن به مسئله یاد شده روشن است. با این حال، به نظر می رسد با استفاده از قانون مسئولیت مدنی و قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و نهاد دارا شدن بلاجهت، می توان در جهت حمایت از حقوق ورزشکاران قدم برداشت.

خسارت, دارا شدن بلاجهت, شهرت, نام, ورزشکاران