سیدقاسم زمانی - استاد گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)
وحید بذار - دانش آموخته دکتری، حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

در حقوق مسئولیت بین المللی خسارت همواره مشمول جبران کامل خواهد بود. اما اگر زیان دیده با فعل یا ترک فعل خود به نحو موثری در خسارت نقش داشته باشد، این مشارکت می تواند در تعیین نوع و میزان غرامت مدنظر قرار بگیرد. تعهد زیان دیده به کاهش خسارت پس از وقوع خسارت و نادیده گرفتن فرض وجود خطر از سوی او نیز به عنوان جلوه هایی از تاثیر مشارکت زیان دیده در خسارت بر مسئولیت بین المللی مورد توجه قرار گرفته است. از آنجایی که مشارکت زیان دیده تنها پس از احراز مسئولیت و در مقام تعیین غرامت مدنظر قرار می گیرد، اگر این مشارکت به طریقی انجام شود که بتوان آن را به عنوان رضایت به ارتکاب عمل معین از طرف دولت دیگر قلمداد کرد، رفتار زیان دیده به عنوان یکی از عوامل رافع وصف متخلفانه عمل تلقی و مانع ایجاد مسئولیت بین المللی می گردد و در نتیجه، سخن گفتن از تاثیر مشارکت زیان دیده بر مسئولیت بلاموضوع خواهد شد. همچنین، اگر رفتار زیان دیده، علت تامه وقوع عمل متخلفانه و در نتیجه، مانع انتساب عمل به دولت باشد، سبب معافیت کامل از مسئولیت خواهد شد.

تعهد به کاهش خسارت, مسئولیت بین المللی, مشارکت زیان دیده, فرض وجود خطر