محمد حسن مردانی - دانشگاه علامه طباطبایی
غلام نبی فیضی چکاب - دانشگاه علامه طباطبایی

در میان کنوانسیون­های حمل دریایی، روتردام اولین کنوانسیونی بودکه یک فصل خود را به صورت ویژه به تکالیف و مسئولیت­های فرستنده اختصاص داد و مفهوم فرستنده اسنادی را ابداع نمود. با توجه به اینکه در کنوانسیون روتردام، فرستنده اسنادی برای اولین بار ابداع گردید در این نوشتار، درکنار تعهدات و مسئولیت­های فرستنده، وضعیت حقوقی فرستنده اسنادی نیز مطرح شده و مبنای مسئولیت وی در قبال متصدی مورد ارزیابی قرار گرفته است. از جمله خصوصیات کنوانسیون روتردام احصاء و تشریح مهمترین تعهدات و مسئولیت­های فرستنده می باشد. این موارد عبارتند از تحویل مناسب محموله (ماده ۲۷)، همکاری متقابل فرستنده و متصدی حمل در ارائه اطلاعات و آموزش­ها (ماده ۲۸)، تعهد فرستنده در ارائه اطلاعات لازم، ارائه اسناد لازم (ماده ۲۹)، ارائه اطلاعات جهت تنظیم مفاد قرارداد (ماده ۳۱)، قواعد ویژه در مورد کالاهای خطرناک (ماده ۳۲) که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته اند. مسئولیت مدنی فرستنده و مبنای آن همواره از مسائل مهم مربوط به حمل بوده، این مسئولیت در واقع نتیجه نقض تعهدات و تکالیف وی است. کنوانسیون روتردام از دو مبنای مختلف (مسئولیت مبتنی بر تقصیر و مسئولیت مطلق) در شرایط متفاوت پیروی نموده است. ماده ۳۰ از قواعد روتردام درباره مبنای مسئولیت فرستنده نسبت به متصدی حمل در سه بند این مسئولیت را توضیح داده و در خصوص مبنای مسئولیت نیز بر اساس شرایط، دو مبنای مسئولیت مبتنی بر تقصیر و مسئولیت مطلق را مورد تبعیت قرار داده است.

حمل بین المللی دریایی, کنوانسیون روتردام, فرستنده کالا, فرستنده اسنادی کالا, مبنای مسئولیت فرستنده