امیر ایزدی - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه شمال
حامد آبگون - کارشناس ارشد عمران (راه و ترابری)
البرز آبگون - کارشناس ارشد عمران (حمل ونقل)

کیفیت خواب مشکلات بسیار جدی را برای رانندگان، بخصوص رانندگان حرفه ای (رانندگان اتوبوس، تاکسی، کامیون،...)ایجاد می کند. در این بین رانندگان اتوبوس بین شهری با توجه به شرایط کاری خاص خود، بیشتر در معرض ایناختلالات قرار می گیرند. در این مطالعه مهمترین رفتارهای ناهنجار با استفاده از پرسشنامه رفتار رانندگان (DBQ) وهمچنین کیفیت خواب رانندگان (مدت زمان خواب، میزان بازدهی خواب، اختلالات خواب، اختلالات عملکرد روزانه) بااستفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیتز بورگ (PSQI) در پایانه های مسافربری دو استان ایران (استان های مازندران وتهران) در سال ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از جامعه آماری متشکل از ۲۲۲ راننده اتوبوس بین شهریسوال بعمل آمد. نتایج مطالعه نشان داد که بین خطا ها و مدت زمان و بازدهی خواب رانندگان اتوبوس بین شهری رابطهمعنا داری وجود دارد. همچنین این رابطه بین تخلفات و لغزش های آنها با مدت زمان و بازدهی خواب نیز برقرار می باشد.در ادامه بین تخلفات آگاهانه و بازدهی خواب رانندگان اتوبوس نیز رابطه معنا داری مشاهده شد. در بخش بررسی رابطهبین تصادفات و عامل های کیفیت خواب رانندگان مشاهده شد که بین تصادفات رانندگان اتوبوس و اختلالات عملکردروزانه، اختلالات خواب، تاخیر در بخواب رفتن، کیفیت ذهنی خواب، بازدهی خواب و همچنین نمره کیفیت خواب تفاوتها با اندازه اثر بزرگ معنا دار بوده است. نتایج مطالعه حاضر میتواند به اصلاح الگوی خواب و استراحت رانندگان اتوبوسبین شهری و ارتقای ایمنی سفرهای عمومی بین شهری کمک شایانی کند.

خطاها، تخلفات ، لغزش ها، رانندگان اتوبوس برونشهری ، مدت زمان خواب ، اختلالات خواب، کیفیت خواب