علی ریاحی دهکردی - دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
مهدی منتظرالحجه - دانشیار،گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

محلات در همه گیری ویروس کرونا می توانند با بالا بردن کیفیت زندگی ساکنین نقش مهمی در  مقابله با ویروس داشته باشند.  از میان ابعاد موثر بر کیفیت زندگی در محلات، بعد کالبد به دلیل دخیل بودن در ساماندهی محیط و پاسخگویی به  نیازهای ساکنین به منظور خودکفایی محلات ، جلوگیری از رفت وآمد به داخل شهرها  و کاهش تراکم جمعیتی در مراکز شهری به منظور قطع زنجیره انتقال ویروس تاثیرشگرفی دارد. از همین رو پژوهش حاضر سعی دارد به مقایسه کیفیت کالبدی زندگی ساکنین محلات معاصر ایران در سه مقیاس مجزا کلانشهری، شهرهای میانی و شهر کوچک بپردازد. روش پژوهش مقاله علی_ قیاسی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و پرسشنامه اینترنتی استفاده شده است. حجم جامعه آماری بر اساس فرمول دوم کوکران که به دلیل نامشخص بودن جمعیت ۹۰ عدد نمونه را مطرح می کند، مشخص گردید. اما برای بالا بردن اعتبار پژوهش ۳۰۰ پرسشنامه با  شیوه نمونه گیری طبقه بندی شده توزیع گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون کروسکال_ والیس و تحلیل واریانس یک طرفه بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در بین شش دسته عوامل کالبدی، در کلانشهرها طبق میانگین نظرات، سلامت روانی(۲۹/۱۷۰)، طراحی محیطی(۲۸/۱۵۹)، نورپردازی(۱۹/۱۷۸) و سکونتی(۰۱/۱۸۸) ، در شهرهای میانی بهداشت محیطی (۵۵/۱۷۱) و در شهرهای کوچک دسترسی (۴۸/۱۵۹) اولویت داشته اند. علاوه بر این دسته های بهداشت محیطی، نورپردازی، دسترسی،طراحی محیطی و سکونتی تفاوت چشمگیری بین سه گروه شهری ندارند و فقط دسته سلامت روانی با آماره خی دو (۱۶۳/۱۴) و سطح معناداری ۰۰۱/  در بین سه مقیاس شهری دارای تفاوت معناداری است.

کیفیت کالبدی زندگی, محلات مسکونی معاصر ایران, بحران همه گیری, ذهن ساکنین, کووید۱۹