سید روح اله مومنی حبیب آبادی - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
مسعود راعی - دانشیار گروه حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران: (نویسنده مسئول).
جواد پنجه پور - استادیار گروه حقوق و علوم انسانی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

زمینه و هدف: یکی از قواعد و اصول مهم در حیطه قراردادها اصل ­لزوم است. پرسش مقاله حاضر این است که اصل لزوم در تعهدها و قراردادهای بین المللی در پرتو اصل پایبندی به عقود در فقه و حقوق چگونه قابل تبیین است؟ هدف مقاله یافتن پاسخ به پرسش مذکور است.مواد و روش ها: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است.ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد اصل لزوم در فقه پذیرفته شده است. اصل وفای به­ عهد، اصل استصحاب و بنای عقلا از جمله مبانی فقهی اصل­ لزوم است. در قانون مدنی نیز از دید عموم حقوق­دانان ماده۱۹۰ قانون مدنی بر اصل­ لزوم دلالت دارد. تعیین وضعیت عقد یا آثار احتمالی آن، تردید در وجود حق فسخ و تردید در مدت حق فسخ از مهم ترین کاربردهای اصل ­لزوم در قانون مدنی است. اصل ­لزوم به معنای آنچه در فقه و حقوق ایران مطرح است در تعهدات و قراردادهای بین المللی مطرح نیست. در تعهدات و قراردادهای بین المللی، اجبار به اجرای عین تعهد مطرح است؛ اما اصل اجباری بودن عقود با اصل ­لزوم که در فقه مورد بررسی قرار گرفته است یکسان نیست.نتیجه گیری: در قراردادهای بین المللی، اصل­ لزوم به معنای ضرورت اجرا و ایفای تعهدات مفروض است. مطابق اصل اجباری بودن عقود یا نیروی الزام آور عقد، اعم از لازم و جایز، تا زمانی که باقی است باید اجرا شود. پس این اصل به عقد لازم اختصاص ندارد و عقد جایز هم تا زمانی که فسخ نشده است باید اجرا شود و به تعبیری لازم ­الاتباع است.

اصل لزوم, قراردادهای بین المللی, اصل پایبندی به عقود, الزام به اجرای تعهد