زهرا تهامی - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
احسان اسکوییان - Biotechnology Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran, Mashhad, Iran

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: امروزه صنعت پرورش طیور به افزایش تولید در واحد سطح گرایش دارد، در عین حال افزایش تراکم گله با محدودیت­ ها و موانع مدیریتی و بهداشتی رو برو می ­باشد. مصرف گیاهان داروئی می­ تواند به عنوان راهکار تغذیه­ ای موثری برای گذار از چالش تراکم بالا باشد. بنابراین آزمایشی به منظور بررسی اثرات اسانس به شکل ریز پوشانی شده در جیره بر عملکرد، ریخت­ شناسی روده و اسیدیته دستگاه گوارش جوجه گوشتی طراحی و انجام گرفت. مواد و روش­ ها: در این تحقیق از ۲۵۰ قطعه جوجه گوشتی سویه راس ۳۰۸ (مخلوط) در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل ۲×۲، شامل ۴ تیمار و ۵ تکرار و در هر تکرار تراکم توصیه شده ۱۰ جوجه و تراکم بالا ۱۵ قطعه جوجه در هر متر مربع با میانگین وزنی یکسان استفاده شد. در این آزمایش از اسانس پوشش ­دار شده گیاهان داروئی که دارای ترکیبات موثره گیاهان آویشن، مرزه، نعنافلفی و فلفل سیاه تولید شده در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شرق و شمال شرق کشور استفاده شد. تیمارهای مورد آزمایش عبارت بودند از؛ تیمار اول: تراکم توصیه شده + بدون اسانس پوشش­ دار شده (شاهد)، تیمار دوم: تراکم بالا+ بدون اسانس پوشش ­دار شده، تیمار سوم: تراکم توصیه شده + ۵۰۰ میلی­ گرم در کیلوگرم اسانس پوشش ­دار شده، تیمار چهارم: تراکم بالا + ۵۰۰ میلی­ گرم در کیلوگرم اسانس پوشش­ دار شده. تعداد تلفات، وزن تلفات و وزن جوجه­ های حذفی به صورت جداگانه ثبت شد. میزان خوراک مصرفی و افزایش وزن به صورت هفتگی مورد اندازه­ گیری و ضریب تبدیل غذایی محاسبه شد. در پایان دوره ۲ قطعه پرنده از هر تکرار به صورت تصادفی انتخاب و پس از خون گیری ذبح شدند. برای مطالعه ساختار پرزهای روده باریک، نمونه ­هایی از دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم تهیه شد. برای اندازه­ گیری ارتفاع و عرض پرز از میکروسکوپ با بزرگ­نمایی ۴۰ برابر و برای عمق کریپت از درشت­ نمایی ۱۰۰ برابر استفاده شد. اسیدیته روده کور، به­ وسیله pH متر اندازه­ گیری شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد افزودن اسانس پوشش­ دار شده منجر به کاهش درصد تلفات، افزایش وزن در تراکم بالا در مقایسه با عدم مصرف شد. مصرف اسانس پوشش­ دار شده در شرایط تراکم بالا منجر به کاهش ضریب تبدیل خوراکی شد. مصرف اسانس پوشش ­دار شده در شرایط تراکم توصیه شده و تراکم بالا منجر به افزایش معنی ­دار اسیدیته دستگاه گوارش در مقایسه با تیمارهای بدون اسانس پوشش­ دار شد (۰/۰۵>p). مصرف اسانس پوشش ­دار شده در تراکم معمولی و بالا منجر به افزایش طول پرز روده شد (۰/۰۵>p). نتیجه ­گیری: می­توان نتیجه گرفت مصرف مخلوط اسانس پوشش ­دار شده منجر به کاهش تلفات و کاهش مصرف خوراک، افزایش وزن، بهبود ضریب تبدیل خوراکی، افزایش طول و عرض پرز روده و اسیدیته دستگاه گوارش می­شود.

Broiler, Essential oil, Intestinal morphology, Microencapsulation, اسانس پوشش دار شده, جوجه گوشتی, ریخت شناسی روده و میکروکپسوله کردن