امیرعلی عالی - Former M.Sc. Student, Watershed Management Engineering Department, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran, Email: Amirali.aali۶۵@gmail.com
سعید ساطانی - Professor, Watershed Management Engineering Department, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran, Email: ssoltani@cc.iut.ac.ir
حسین بشری - Associate Professor, Watershed Management Engineering Department, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran, Email: hbashari@cc.iut.ac.ir
افشین هنربخش - Associate Professor, Watershed Management Engineering Department, Faculty of Natural Resources, Shahrekord University, Shahrekord, Iran, Email: honarbakhsh@nres.sku.ac.ir

چکیده مکان یابی روش های اصلاحی در مدیریت حوزه های آبخیز یکی از مسایل چالش برانگیز است و تحلیل چندمعیاره روشی برای کمک به مدیران برای رفع این مشکل می باشد. این مطالعه با هدف تعیین مکان های مناسب احداث بندهای اصلاحی توری سنگی، خاکی و سنگی ملاتی با استفاده از تحلیل چندمعیاره در حوزه آبخیز دوراهان استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. در این روش مدل درختی تحلیل و ترکیب نﻘشه های عوامل طبیعی(سیل خیزی، فرسایش، درجه آبراهه، شیب و رخساره ی ژیومرفولوژی)، عوامل اقتصادی(نزدیکی به روستا، نزدیکی به جاده) و محدودیت های مکانی (درجه آبراهه، شیب، رخساره ژیومرفولوژی و ارتفاع) تهیه شد. برای مﻘایسه زوجی و وزن دهی به عوامل از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و بردار ویژه ی مربوط به هر معیار از میانگین وزنی معیار مربوطه نسبت به کل معیارها محاسبه گردید. بر اساس نتایج، سیل خیزی و فرسایش به ترتیب با مقادیر ۳۶/۰ و ۳۲/۰ از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. اهداف نیز به صورت زوجی و بر اساس هر معیار با هم مقایسه شده و امتیاز مربوط به هر کدام مشخص شد. در این حوزه اولویت اول به بندخاکی با امتیاز۴۹/۰ و اولویت های دوم و سوم به ترتیب به بندسنگی ملاتی و گابیونی با امتیازهای ۳۲/۰ و ۱۳/۰ تخصیص داده شد. در انتها نقشه های مربوط به معیارها با استفاده از نرم افزارILWIS به صورت رستری تهیه و به  همراه وزن هر معیار وارد مدل تحلیل چندمعیاره مکانی (SMCE) شد و در نهایت نقشه مکان یابی احداث بندهای خاکی، سنگی ملاتی و گابیونی تهیه گردید که زیرحوزه های ۶ و۷ برای احداث این سازه ها مناسب تر بودند. استفاده از این روش می تواند برای سایر پروژه های بیو مکانیکی در عرصه نیز پیشنهاد شود.

Analytic Hierarchy Process, small dams, spatial multi-criteria evaluation model, optimize positioning, weighing, تحلیل سلسله مراتبی, سدهای کوچک, مدل تحلیل چندمعیاره مکانی, مکان یابی بهینه, وزن دهی