زینب رمضان پور - دانشجو کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، مهاباد
تورج میر محمودی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، مهاباد
سامان یزدان ستا - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، مهاباد

با هدف بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه رازیانه آزمایشی در سال ۱۳۹۹ در مزرعه کشاورزی در شهرستان مهاباد اجرا شد، در این آزمایش چهار رژیم آبیاری (آبیاری بعد از ۶۰ ،۹۰ ،۱۲۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA) در کرت های اصلی و تلقیح بذر با کودهای زیستی (شامل شاهد، تلقیح با مایکوریزا، ازتو باکتر و فسفاته بارور۲) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر و چترک در بوته، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد اسانس، محتوی فنل و فلانوئید اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به رژیم آبیاری بعد از ۹۰ میلی متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا اختصاص یافت، همچنین بالاترین درصد اسانس و محتوی فنل کل در رژیم آبیاری بعد از ۱۲۰ میلی متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین همچنین نشان داد هر چند با افزایش شدت تنش کم آبی از عملکرد دانه کاسته شد اما در کلیه رژیم های آبیاری استفاده از کودهای زیستی به صورت معنی داری بر عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد افزودند. همچنین استفاده از کودهای زیستی در رژیم های آبیاری بعد از ۱۲۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر توانست عملکرد دانه بالاتر از تیمار شاهد در رژیم های آبیاری بعد از ۶۰ و ۹۰ میلی متر تبخیر نشان دهد. در این مطالعه تنش کم آبی بر درصد اسانس در گیاه رازیانه افزود همچنین استفاده از میکوریزا در رژیم آبیاری بعد از ۶۰ و ۹۰ و همچنین استفاده از میکوریزا و ازتوباکتر در رژیم های آبیاری بعد از ۱۲۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر به صورت معنی داری بر درصد اسانس در مقایسه با تیمار شاهد کود زیستی افزود.

ازتوباکتر, فنول, کم آبی, میکوریزا