Hadi هادی شاددل - Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
Saeed سعید دائی کریم زاده - Associate Professor, Department of Economics, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

مقدمه: مطالعه حاضر با تمرکز بر نقش عوامل برون بنگاهی، به بررسی نقش عوامل کلان در فضای کسب و کار بنگاه های کوچک و متوسط صنعت داروی استان اصفهان پرداخت.روش ها: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بود و به روش توصیفی- پیمایشی انجام شد. داده ها به روش میدانی و به وسیله پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر مدل PESTEL (Political, Economic, Social, Technological, Environmental, Legal) جمع آوری گردید. جامعه آماری مطالعه متشکل از ۲۳۸ نفر از فعالان صنعت داروی استان بود که از این تعداد بر اساس جدول Krejcie و Morgan، ۱۴۲ نفر به روش طبقه ای در دسترس انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه مورد بررسی و تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب Cronbach¢s alpha، ۹۵/۰ به دست آمد. جهت بررسی نقش عوامل شش گانه موجود در الگوی PESTEL (عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژی، محیط زیست و قانونی) از آزمون های t تک متغیره و رتبه بندی Friedman استفاده شد.یافته ها: همه عوامل شش گانه مدل PESTEL تاثیر معنی داری بر فضای کسب و کار بنگاه های کوچک و متوسط صنعت داروی استان اصفهان داشت. در این میان، محیط سیاسی در رتبه نخست تاثیرگذاری قرار گرفت و آخرین رتبه نیز به محیط تکنولوژی اختصاص یافت.نتیجه گیری: عواملی همچون تغییرات سیاسی، سیاست های دولت در بازار دارو، ثبات نرخ ارز، ثبات قوانین و مقررات، طرح تحول نظام سلامت، مسایل زیست محیطی، الگو و فرهنگ مصرف دارو، قوانین تولید و توزیع دارو و دیگر تغییرات محیطی مشابه بر فضای کسب و کار در صنعت دارو تاثیر می گذارد.