فاطمه ذوالفقاری - MSc Student, Student Research Committee AND Department of Community Based Education of Health System, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
زهرا حیدری - Assistant Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
فرشته زمانی علویجه - Professor, Department of Health Education and Promotion, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
مرضیه عربان - Associate Professor, Social Determinants of Health Research Center AND Department of Health Education and Promotion, School of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran

مقدمه: افسردگی پس از زایمان (Postpartum depression یا PPD)، شایع ترین اختلال روانی پس از زایمان و با عوارض جدی برای مادر، کودک و خانواده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مرتبط با PPD در چارچوب مدل تعیین کننده های اجتماعی سازمان بهداشت جهانی انجام گرفت. روش ها: در این مطالعه مروری، کلید واژه «افسردگی پس از زایمان» به زبان های فارسی و انگلیسی در بازه زمانی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، در پایگاه های علمی داخلی و خارجی Scientific Information Database (SID)، PubMed، ProQuest، Elsevier و Scopus جستجو گردید و با توجه به معیارهای ورود، ۳۸ مقاله انتخاب شد. یافته ها: ۳۱ عامل در دو بعد «عوامل ساختاری و عوامل بینابینی» استخراج گردید. ارتباط بین PPD و عواملی همچون وضعیت اقتصادی- اجتماعی، نژاد و محل سکونت، حمایت اجتماعی درک شده، رضایت از ازدواج، خشونت خانگی، سابقه افسردگی و اختلالات روان پزشکی، فشارهای روانی و استرس های روزانه و خودکارامدی شیردهی در مقالات تایید شد. نوع بارداری، عوارض و مشکلات دوران بارداری، زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد در بدو تولد، از جمله عوامل موثر بر PPD به شمار می رود. تغدیه صحیح با شیر مادر، نقش مهمی در کاهش افسردگی مادر داشت. ارتباطی بین وجود PPD با روابط عاطفی مادر با نوزاد و پیامدهای نوزادی مشاهده گردید. از سوی دیگر، ارتباط معنی دار و مثبتی بین بیماری و اختلالات نوزادی در چهار هفته اول با PPD وجود داشت. آموزش و کیفیت مراقبت دوران بارداری و پس از زایمان نیز با PPD مرتبط بود. نتیجه گیری: نتیجه مرور تحقیقات پیشین، بیانگر قابلیت مدل سازمان بهداشت جهانی در تعیین کننده های اجتماعی در حوزه PPD می باشد.

Postpartum depression, Social determinants of health, Iran, افسردگی پس از زایمان, عوامل اجتماعی موثر بر سلامت, ایران