حمیدرضا نوری - PhD Student, Department of Psychology, School of Human Sciences, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
مجتبی انصاری شهیدی - Assistant Professor, Department of Psychology, School of Human Sciences, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
امیرمحسن راه نجات - Assistant Professor, Department of Clinical Psychology, School of Medicine, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran
مصطفی رئیسی - Assistant Professor, Poursina Hakim Digestive Diseases Research Center AND Gastroenterology and Hepatology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
مصطفی خانزاده - Assistant Professor, Department of Psychology, School of Humanities, Feizoleslam Non-Governmental Non-Profit Institute of Higher Education, Khomeinishahr, Iran

مقدمه: سندرم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS) یک بیماری مزمن ناتوان کننده به دلیل تغییرات عمده در وضعیت بهداشتی و سبک زندگی افراد در سال های اخیر و از جمله مشکلات شایع و قابل توجه متخصصان در حوزه بهداشت و درمان می باشد که به دلیل همراه داشتن عوارض روان شناختی، نیاز به مداخلات روانی در کنار درمان های زیستی را مشهود می نماید. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ذهن آگاهی با درمان رویاروسازی پنهان بر شدت علایم افراد مبتلا به IBS انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی و جامعه آماری آن متشکل از کلیه بیماران مبتلا به IBS مراجعه کننده به مراکز تخصصی شهر اصفهان بود. نمونه تحقیق را ۴۵ نفر از بیماران تشکیل داد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند. گروه های آزمایش به ترتیب تحت مداخلات شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و شناختی- رفتاری مبتنی بر رویاروسازی پنهان قرار گرفتند. داده ها به وسیله پرسش نامه شدت نشانه های IBS جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون Repeated measures ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: درمان های ذهن آگاهی و رویاروسازی پنهان، بر شدت علایم گروه های آزمایش نسبت به گروه شاهد اثربخش بود (۰۱/۰ > P)؛ ضمن این که تفاوت معنی داری بین دو راهبرد آموزشی در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود داشت (۰۱/۰ > P). درمان ذهن آگاهی بر شدت علایم بیماران موثرتر بود و کاهش بیشتری در میانگین های دو مرحله به دست آمد. نتیجه گیری: دو روش درمانی ذهن آگاهی و رویاروسازی پنهان، منجر به بهبود شدت علایم بیماران گردید و پزشکان می توانند از این روش ها به عنوان مکملی جهت درمان های زیستی استفاده نمایند.

Mindfulness, Interoceptive exposure, Signs and symptoms, Irritable bowel syndrome, ذهن آگاهی, رویاروسازی پنهان, علایم و نشانه ها, سندرم روده تحریک پذیر