گلی مهرعلیان - دانشجوی دکترای روان شناسی عمومی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
مهدیه صالحی - استادیار گروه روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
نورعلی فرخی - دانشیار گروه سنجش اندازه گیری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
فریبرز درتاج - استاد گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

مقدمهمشکلات روان شناختی و رفتاری کودکان همانند اضطراب و پرخاشگری سبب شکل دهی دیگر آسیب های روان شناختی، هیجانی و ارتباطی برای کودکان می شود. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش تحلیل رفتار کاربردی بر اضطراب و پرخاشگری کودکان انجام گرفت.روش کارپژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کودکان دختر ۷-۱۰ ساله حاضر در مراکز بهزیستی طاها، مهر ایرانیان و نرگس شهر تهران در سال ۱۳۹۹ بود. در این پژوهش تعداد ۳۰ کودک با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه ۱۵ کودک). گروه آزمایش آموزش تحلیل رفتار کاربردی را طی دو و نیم ماه در ۱۰ جلسه ۷۵ دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه سیاهه رفتاری کودکان و نوجوانان (CABI) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه کواریانس با استفاده از نرم افزار آماری SPSS۲۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایجنتایج نشان داد که آموزش تحلیل رفتار کاربردی بر اضطراب (۰۰۰۱>P؛ ۵۵/۰=Eta؛ ۶۸/۳۱=F) و پرخاشگری (۰۰۰۱>P؛ ۶۸/۰=Eta؛ ۸۶/۵۵=F) کودکان تاثیر معنادار داشته و توانسته منجر به کاهش اضطراب و پرخاشگری کودکان شود.نتیجه گیریبر اساس یافته های پژوهش می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش تحلیل رفتار کاربردی با بهره گیری از فنونی همانند تحلیل مشکلات رفتاری رفتاری و ادراکی، برنامه ریزی، مهارت های آموزشی، مهارت های اجتماعی و مهارت های انطباقی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت کاهش اضطراب و پرخاشگری کودکان مورد استفاده قرار گیرد.

اضطراب, پرخاشگری, تحلیل رفتار کاربردی, کودکان