بنفشه اسلام نژاد - گروه طراحی پارچه ولباس واحد یزد ،دانشگاه آزاد اسلامی ،یزد ،ایران

همجواری ایران و هند منجر به ایجاد نوعی رابطه بینافرهنگی گردیده که قدمت آن به پیش از اسلام باز میگردد. شباهت بیش ازحد نقش محراب بر منسوجات دو کشور که ریشه در باورهای مشترک اعتقادی داشته، در مواردی تشخیص خاستگاه اولیه نقوش درپارچه ها را مشکل مینماید. از اینرو ضروری است رابطه تاثیر و تاثری منسوجات ونقش مایه های دو کشور، مورد مطالعه قرار گیرد. بر اساس فرض اولیه نقش پارچه ها از ایران به هند انتقال یافته و متاثر از فرهنگ هند، تغییر یافته است. پرسشهای اساسی این پژوهش عبارتند از: رابطه تاثیر و تاثری نقش پارچه ها در منسوجات هند و ایران چگونه است؟ وجوه اشتراک و افتراق این نقوش چیست؟ در این پژوهش توصیفی و تحلیلی مبتنی بر اطلاعات کتابخانهای و اسنادی، ابتدا منسوجات ونقش مایه ها ی شاخص، استخراج و دستهبندی شده و خاستگاه آنها مورد بررسی قرار گرفته است. سپس ضمن مشخص کردن وجوه اشتراک و افتراق، به تحلیل این نقوش پرداخته شده است. یافته های این پژوهش حاکی از آنست که نقش محراب بیشتر در دوره صفوی به هند انتقال یافته و اگرچه اغلب عناصر ایرانی این طرحها در منسوجات هندی در سه قرن گذشته حفظ شده، اما به مرور در ترکیب با فرهنگ هند در دوره معاصر، تغییراتی مختصر یافته است.با در نظر گرفتن این طرح ها در این پژوهش به چگونگی تغییرات در نقش مایه های منسوجات ایرانی وهند خواهیم پرداخت .

دوره اسلامی،هندوستان،منسوجات،نقش مایه ها ،گورکانیان