سید محمد میرشفیعی
معصومه علیزاده اصل

محراب: فرورفتگی خاص داخل دیوار طرف قبله مساجد. فرورفتگی خاص داخل دیوار طرف قبله مساجد که امام برای نمازگزاران در آن یا مقابل آن می ایستد و نمازگزاران پشت سر وی قرار می گیرند. در صدر اسلام فقط علامتی بر این دیوار می گذاشتند که نماینده قبله باشد، ولی با پیشرفت اسلام و تاثیر تمدن های ایرانی و رومی تفنن هایی در ساختن مسجد و متعلقات آن و از جمله محراب پیدا شد. محراب در دین اسلام اهمیت داشته وهنرمندان ایرانی هم با استفاده از متریال های متفاوت و مختلف دست به ساخت محراب ها زدند.کاشی های زرین فام با آغاز قرن ۷ ق به تزئین محراب ها راه پیدا کردند این شاهکار های به جا مانده ازاعصارخوارزمشاهی ،مغول ،ایلخانی حتی تیموری نشان دهنده اوج به کارگیری تکنیک های تزیینی برای ساخت محراب ها هستند . از میان نمونه های به جامانده از دوره های اسلامی محراب های زرین فام ایلخانی از کثرت و تنوع بیشتری برخوردارند و شاخص ترین آنها محراب های خاندان ابوطاهر کاشانی، آستان قدس رضوی ، موزه هنرهای اسلامی است شاخصه تزیینی این محراب ها کتیبه ها ،خط نوشته های قرآنی ونقوش گیاهی است. این پژوهش سعی دارد با مطالعه و تحلیل نقوش محراب های زرین فام ایلخانی بر اساس این نقوش به بازخوانی و طراحی محراب جدید با برگرفته از نقوش محراب های ایلخانی دست پیداکند.در این پژوهش این سوال مطرح میشود که تزیینات ونقوش محراب های ایلخانی دارای چه ویژگی هایی میباشد ؟

محراب ، زرین فام ، نقوش گیاهی ، سفال ایلخانی