مینو اسدزندی - Medicine, Quran and Hadith Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran
علی سیدکلال - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: بحران معنوی ناشی از عدم تبیین علت رنج­ های زندگی، هدف و معنای آن، در کنار پیامدهای ناشی از "بارمراقبتی" والدین به عنوان مراقبان غیر­رسمی، سبب اختلال سلامت معنوی خانواده کودکان مبتلا به سرطان می ­شود که نیازمند مراقبت معنوی "خانواده محور" است. هنر به عنوان پدیده معنوی واجد نوعی اشراق و شهود، انسان را به سمت سلامت سوق می ­دهد. این مطالعه با هدف تبیین چگونگی تلفیق هنر درمانی در پروتکل مراقبت معنوی مدل قلب سلیم در خانواده کودکان مبتلا به سرطان انجام شد. روش ها: این مطالعه ترکیبی، در سال ۱۴۰۱ مبتنی بر مدل کرسول با رویکرد متوالی-تغییرپذیر (اکتشافی و تبیینی) بر مبنای نظریه اسلامی سلامت معنوی (قلب سلیم) انجام شد. داده­ های کیفی حاصل از مرور غیرنظامند و تحلیل محتوای قراردادی کاربردهای هنر در درمان دیسترس­ های بیماران، با داده­ های کمی حاصل از کارآزمایی­ های بالینی متعدد مبتنی بر مدل قلب سلیم در قالب پروتکل اجرای جلسات مشاوره معنوی، تلفیق شدند. اعتبارسنجی فرا­ استنباط­ های به ­دست آمده، در دو بخش انجام شدند، در بخش داده ­های کمی از طریق اعتبار درونی-بیرونی، در بخش داده­ های کیفی با اعتمادپذیری یا شاخص قابلیت. یافته ها: مراقبت معنوی خانواده محور با هدف توانمندسازی خودمراقبتی معنوی طی چهار گام انجام می ­شود. ۱) برقراری ارتباط معنوی با بیمار و خانواده بر مبنای شفقت با هدف جلب اعتماد و توجه به رنج­ های معنوی؛ ۲) دانش­ افزایی با هدف توسعه خود اگاهی و شفقت به خود و توجه به جنبه­ های مثبت مشکلات؛ ۳) توسعه ارتباطات با هدف تقویت دلبستگی ایمن به خدا، جهت تقویت ارتباط معنوی با مردم و عالم خلقت و ایجاد شهامت مواجهه با بحران بیماری، امیدواری، مثبت ­اندیشی؛ ۴) انگیزش با هدف تقویت توان سازگاری با مشکلات، ایجاد احساس خود کارآمدی. کاربرد انواع "هنرهای هشتگانه" در جلسات مراقبت معنوی تبیین شدند. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر هنر و معنویت در ارتقای سلامت معنوی خانواده، استفاده از پروتکل تلفیق­ شده مراقبت معنوی قلب سلیم با هنر درمانی در مراقبت از خانواده کودکان سرطانی توصیه می ­شود.

Patients, Family, Spirituality, Care, Neoplasm., بیماران, خانواده, معنویت, مراقبت, نئوپلاسم.