حسن محدثی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی

این مقاله با هدف آشناسازی دانش جویان و دیگر کسانی که علاقه مند اند جامعه شناسی دین را اجمالا بشناسند، نوشته شده است. نویسنده بر مبنای تجربیات محدود خود در این حوزه، معتقد است که برای دانش جویان و دیگر مخاطبان ایرانی به خاطر زمینه ی دینی و فرهنگی ویژه، پرسش های خاصی درباره ی جامعه شناسی دین مطرح می شود. برخی از این پرسش ها مهم تر، بنیادی تر، و به تبع مناقشه برانگیزتر اند. وی با نظر به ساده سازی، کوشیده است به مهم ترین پرسش ها درباره ی جامعه شناسی دین در قالب هشت دوتایی پاسخ دهد و ابهامات موجود در باب این رشته ی علمی را در حد بضاعت خود برطرف نماید.

این دوتایی ها عبارت اند از: معتقد/جامعه شناس, الوهی/بشری, غیرقابل تعمیم/ قابل تعمیم, تقلیل پذیر/ تقلیل ناپذیر, بیرونی- کمی/ درونی- کیفی, ضروری/ امکانی, شمول گرایی/ حصرگرایی, جامعه شناسی دینی /جامعه شناسی دین