فضه سلیمی - دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
احمد دیلمی - دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه قم، قم، ایران

دعوای جمعی ابزاری شکلی برای طرح ادعاهای خرد به صورت جمعی است تا ادعایی بی­پاسخ نماند و اعتماد عمومی به دستگاه قضا تقویت شود. این ابزار با کاهش هزینه، استفاده بهینه از زمان و کارایی دستگاه قضا، دستیابی افراد به حقوق خود را تسهیل می­نماید. یکی از مهم ترین معضلات دعاوی رقابتی، نفع کم افراد از طرح این دعاوی به دلیل گستردگی خسارت و ناچیز بودن دریافت آن برای همه زیان­دیدگان از جمله اشخاص ثالث است. کاراترین نهاد برای حل این مشکل، دعوای جمعی است. در میان نظام­های حقوقی مطرح در حوزه حقوق رقابت، آمریکا با پذیرش دعوای جمعی رقابتی، جبران خسارت را برای زیان­دیدگان سهل کرده است. اتحادیه اروپایی به رغم مقرره­های توصیه­ای، مسیر را با متمم دستورالعمل ۲۰۱۴/۱۰۴/EC، برای کشورهای عضو جهت جبران خسارت از طریق دعوای جمعی هموار کرده است؛ با این وجود با احتیاط کامل، قاعده­گذاری آن را به کشورهای عضو سپرده است. در نظام حقوقی ایران، با وجود مقرره­های متعدد و مبهم در خصوص دعوای جمعی در قواعد عام، قانون اجرای سیاست­های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، به طور ضمنی طرح دعوای جمعی را برای جبران خسارت زیان­دیدگان رقابتی پذیرفته است.

کلیدواژه ها: دعوای جمعی, دعوای گروهی, زیان دیده, اعمال ضد رقابتی, جبران خسارت