عبدالکریم مشایخی - رییس بنیاد بوشهرشناسی

شهادت رییس على دلوارى که آوازه ى مقاومت او در سراسر ایران و از جمله شیراز انتشار یافت، باعث اندوه فراوان و تهییج مردم این شهر علیه انگلیسى ها شد. بعد از چند روز، هیجان عمومى به حدى رسید که مردم شیراز در صدد تشکیل قشون ملى و مقابله با انگلیسى ها بر آمدند.فعالیت خود را شروع کردند. « کمیته ملى حافظین استقلال ایران » گردانندگان اصلى این قیام با نام اخگر مى نویسد که کمیته اى از وجوه وطن پرستان مرکب از کمیته ى حزب دموکرات 1 وافسران ژاندارمرى و وجوه اهالى مخفیانه به اسم کمیته ى حافظین استقلال، تأسیس کردند و جداً مشغول کار شدند. 2 همان گونه که کحال زاده مى نویسد، علاوه بر ژاندارمرى، دیگر اعضاىکمیته حافظین استقلال، آقا شیخ عبدالحسین ذوالریاستین و آقا سید محمدتقى گلستان و پسران، 3شیخ الاسلام و ثقه السلام بودند.اوکانر در خاطراتش مى نویسد که از چند روز قبل، از ماجراى گروگان گیرى آگاهى داشتو وقوع چنین رویدادى را پیش بینى مى کرد. او کلیه ى کتاب ها و اوراق محرمانه را نابود کرده و از محل اعتبارات دولتى که در اختیارش بود، مبلغ دو هزار لیره سکه ى زر که بیشتر آن ها لیره انگلیسى و مقدار کمى هم لیره عثمانى بود با کمک بانک شاهى خریدارى کرده، سپس آن ها را 4به تهران نزد وزیر مختار انگلیس ارسال نمود.بامداد روز دوم محرم سال 1334 ه.ق / 17 عقرب 1294 ه.ش دهم نوامبر 1915 م افسران ژاندارمرى فارس، سلطان مسعودخان، مأمور قبضه ى کنسولگرى انگلیس، بانک شاهى، تلگراف خانه هند و اروپا و توقیف کنسول و سایر انگلیسى هاى مقیم شیراز و سلطان غلامرضا خان، مأمور تصرف ارگ و نظمیه و عدلیه و معاضدالسلطان، مأمور نظم و امنیت شهر گردیدند. به دستور علیقلى خان، ژاندارم ها وظیفه داشتند، پس از تصرف اداره هاى انگلیس و بازداشت کنسول و دیگر افراد کنسولگرى، آن ها را به خان زنیان نزد سلطان شاهرخ برده و از آن جا به کازرون سپس به برازجان برده تا تحویل سلطان اخگر، فرمانده ى ژاندارمرى بوشهر کرده و پس از فراهم کردن مقدمات کار به قلعه ى اهرم نزد زایرخضرخان اعزام نمایند. سلطان مسعودخان با1ده نفر ژاندارم به کنسولگرى انگلیس رفته و اوکانر را بازداشت مى نمایند