سلیمه سالارزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گرایش آمایش شهری
مهدی اخگری - -استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور فردوس

به دلیل چند وجهی بودن و تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقدامات نوسازی و بهسازی بافت فرسوده بر ابعاد مختلف زندگی ساکنان، به رویکردی جامع و طرح ریزی سازو کار مدیریتی و اجرایی مناسبی نیازمند می باشد. در نوسازی بافت های فرسوده جامعه هدف را غالبا جامعه ای محروم شکل می دهد که به ندرت در آن افراد به صورت خودجوش در راستای توانمندی گروهی اقدام می کنند. به همین دلیل دفاتر تسهیلگری نوسازی و راه اندازی گردیده اند و طی گذشت چند سالی از شروع فعالیت آن ها در قالب آموزش های شهروندی، اقدامات، نوسازی مشارکتی، ترغیب نمودن جهت تشکیل اجتماعات و ... در محلات فرسوده فرسوده تاثیرات مختلفی داشته اند. این اقدامات براساس اعتماد اجتماعی و همکاری اعضاء اجتماع با یکدیگر به صورت غیر سلسله مراتبی، بوسیله تسهیلگر ایجاد، هدایت و کنترل می شود. تجارب گذشته بیانگر این است که موقعیت در استفاده از مشارکت شهروندان در نوسازی بافت های فرسوده یکی از اصلی ترین عوامل موفقیت طرح های نوسازی می باشد و به این ترتیب شناسایی سازوکارهای مناسب برای برنامه ریزی مشارکتی در بافت های فرسوده در موقعیت طرح های آتی می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. تاسیس دفاتر تسهیلگری اقدامی است که در سال های اخیر از سوی دولت در راستای توانمندسازی و توسعه محلات حاشیه نشین و کم برخوردار، در دستور کار قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان موفقیت و تاثیر افدامات دفاتر تسهیلگری بر میزان توانمندسازی ساکنان محدوده شهر زاهدان می باشد.

دفاتر تسهیلگر، بافت فرسوده، توسعه حاشیه شهر، شهرستان زاهدان.