مینا عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قروه
مهدی حمزه هویدا - دکتری تخصصی حقوق خصوصی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قروه

طلاق، حقی است که شرعا و قانونا استیفای آن در اختیار مردان است. روایات فراوانی در این رابطه وجود دارد و قانون مدنی ایران نیز در ماده ۱۱۳۳ به این امر تاکید کرده است. با وجود این، در شرع اسلام و قانون مدنی ایران مواردی وجود دارد که صریحا اجازه می دهد قاضی به درخواست زوجه، حکم به طلاق بدهد. موضوع بررسی تطبیقی موجبات عسر و حرج دعوای طلاق باتوجه به حقوق موضوعه ایران و فقه امام شافعی، به مقایسه دو منظر مهم در حقوق ایران و فقه امام شافعی در خصوص موجبات عسر و حرج در دعاوی طلاق می پردازد.در حقوق ایران، عسر و حرج به عنوان مفهومی مهم در دعاوی طلاق در نظام حقوقی ایران مورد توجه قرار گرفته است و قانون مدنی ایران مفادی را در این خصوص تعریف کرده است. براساس قانون مدنی ایران، عسر به مشکلاتی اشاره دارد که باعث سختی و تعریق در زندگی فرد می شود و حرج نیز به مشکلاتی اشاره دارد که انجام آنها برای فرد بسیار دشوار و مشکل است.از سوی دیگر، در فقه امام شافعی نیز، مفهوم های عسر و حرج در دعاوی طلاق به عنوان موجبات قابل قبول برای انجام عمل طلاق مورد بحث قرار می گیرند. براساس فقه شافعی، عسر به مشکلاتی اشاره دارد که فرد را به عملیاتی که برای انجام طلاق لازم است، ناتوان می کند و حرج نیز به مشکلاتی اشاره دارد که انجام آنها برای فرد بسیار مشکل و دشوار است.با توجه به تفاوت در تعریف عسر و حرج در دو منظر حقوق ایران و فقه امام شافعی، در دعاوی طلاق نیز استفاده از این مفاهیم با توجه به قوانین موضوعه و شرایط فردی و حقوقی هر شخص، اعتبار دارد. در نتیجه، برای حل دعاوی طلاق، توجه به مفاهیم عسر و حرج و شرایط فردی و حقوقی هر شخص بسیار حائز اهمیت است. لذا می توان مصادیق نوین عسر و حرج زوجه را در هر جامعه بر اساس عرف و همچنین میزان تحمل زن تعیین کرد.

طلاق، طلاق حاکم، عسر و حرج، غایب مفقودالاثر