حمید محمدی - استادیار دانشگاه زابل، گروه اقتصاد کشاورزی، زابل، ایران. (مسوول مکاتبات)
محمد جواد مهدی زاده راینی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
وحید دهباشی - استادیار دانشگاه زابل، گروه اقتصاد کشاورزی، زابل، ایران.
ابوالقاسم باقری - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

زمینه و هدف: اصلاح نظام تولید در بخش کشاورزی مستلزم تعریف و پیاده­سازی الگویی برای کشت محصولات، برمبنای سیاست­های کلان کشور، ساختار بازار، دانش کشاورزان و پتانسیل­های منطقه­ای و اقلیمی در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف آب و دستیابی به مزیت­های اقتصادی پایدار است. هدف از مطالعه حاضر کاربرد مدل برنامه­ریزی فازی خاکستری با رویکرد زیست محیطی و کاهش مصرف آب در تعیین الگوی بهینه کشت در شهرستان جیرفت می­باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی، از نظر روش مطالعه علی و از نظر روش تحقیق و ماهیت و شیوه نگرش پرداختن به مساله استنباطی است. برنامه ریزی خاکستری یکی از روش های تحلیل سیستم های خاکستری، برای تصمیم گیری تحت شرایط عدم حتمیت است. یافته­ ها: نتایج نشان داد سطح زیر کشت سیب­زمینی بین ۵۲۹۲ و ۷/۵۳۲۸ هکتار، در منطقه می­تواند تغییر کند. سطح زیر کشت پیاز بین ۱۵۴۷ و ۹/۲۳۴۹ قابل تغییر است. سطح زیر کشت گوجه­فرنگی بین ۶/۵۳۰ و ۴/۹۸۵ هکتار، در منطقه می­تواند تغییر کند. سطح زیر کشت هندوانه بین ۵/۱۲۹ و ۵/۲۴۰ قابل تغییر است. سطح زیر کشت ذرت دانه­ای بین ۸۴۰ و۱۵۶۰ هکتار، در منطقه می­تواند تغییر کند. سطح زیر کشت یونجه بین ۷/۱۲۰۴ و ۳/۲۲۳۷ قابل تغییر است. کشاورزان شهرستان جیرفت با توجه به محدودیت­های ذکرشده و باهدف حداکثر مقدار سود، ۱/۴۹۱۰ هکتار گندم، ۵/۱۶۴۴ هکتار جو و ۶/۲۰۶۳ هکتار خیار می­توانند کشت کنند. بحث و نتیجه ­گیری: از آنجا که توسعه خدمات زیربنائی در کاهش محدودیت­های منابع تاثیر به­سزائی دارد، توجه به این امر در خصوص استفاده بهینه از منابع برای افزایش سودآوری فعالیت­های منطقه می­تواند موثر باشد.

الگوی بهینه کشت, برنامه ریزی ریاضی, محیط زیست, منابع آب, جیرفت