رسول تقی خواه قره بابا - کارشناس ارشد دانشگاه تربیت معلم آذربایجان
وهاب بدری آذغان - کارشناس ارشد دانشگاه تربیت معلم آذربایجان.

تعاریف متعددی که از فرهنگ ارائه شده، بیشتر در پی تعیین گستره فرهنگ در موضوعات مختلف بوده است.همین امر، کارکرد و اثربخشی فرهنگ را با تناقض مواجه کرده است. در این پژوهش، فرهنگ به معنای پذیرش هایهنجار یافته )باورهای ارزش یافته که با التزام عملی همراه است( مورد تلقی قرار گرفته. با این تعریف، کارکرد مشخص و اثربخش برای فرهنگ می توان تصور کرد. تا مدت ها پیش تصور می شد که توسعه تنها جنبه اقتصادی دارد، امّا باشکست کشورهای به ظاهر توسعه یافته، فقدان فرهنگ بیشتر احساس شد و کارکرد فرهنگ در مقوله توسعه مورد توجه قرار گرفت. از طرفی با قبول پذیرش های هنجار یافته برای توسعه، نقش دین در فرهنگ و فرهنگ ساز بودن آنمحسوس تر گشت. با نظریاتی که از سوی متفکران غرب در مورد توسعه مطرح گشت، نیاز به تعریف الگویی مناسب ازسوی اسلام بیشتر احساس گردید. جهان بینی حاکم بر غرب ایجاب می کرد که توسعه تنها بر پایه اقتصاد گردش کند و موضوعات دیگر تحت تأثیر اقتصاد قرار گیرند امّا جهان بینی مبتنی بر آموزه های اسلامی ایجاب می کند تا محدودهاندیشه ما منحصر به این دنیا نباشد و به طبع آن ملاک های توسعه نیز متفاوت با ملاک های توسعه بر مبنای نگرش غرب باشد. بر این اساس توسعه مد نظر اسلام از مؤلفه ایمان، تقوا، علم و اقتصاد تشکیل شده و محدوده دیدی به مراتبوسیع تر و کامل تر نسبت به توسعه غربی را در بر می گیرد

کارکرد فرهنگ، نظریات توسعه، توسعه اسلامی، تقوا، علم محوری